Δημοσιεύθηκε την Πέμπτη, 9 Αυγούστου 2007, στην ελληνική έκδοση του Economist, που κυκλοφορεί με την Εφημερίδα "Η Καθημερινή"
Οι πολιτικές....
Κάθε πόλη αποτελεί ένα ζωντανό σύστημα, του οποίου τα όρια γεωγραφικά και μη, μεταβάλλονται καθημερινά. Η σύγχρονη πόλη αποτελεί το χώρο μέσα στον οποίο ζουν, εργάζονται, διασκεδάζουν, δημιουργούν, σκέφτονται χιλιάδες ή εκατομμύρια άνθρωποι και συνεπώς οφείλει να προσαρμόζεται στις ανάγκες του σύγχρονου τρόπου ζωής. Χρειάζεται επίσης να αποτελεί πυρήνα δημιουργίας και συνεύρεσης για όλους τους κατοίκους της. Θα πρέπει να περιλαμβάνει συγκεκριμένες υποδομές, οι οποίες θα ικανοποιούν τις ανάγκες τους, ώστε να μην δημιουργούνται θύλακες χαμηλής ποιότητας ζωής και γκετοποίησης των κατοίκων της.
Η διεθνοποίηση των οικονομιών, η «πτώση» των συνόρων, όπως αυτά τα ξέραμε, ενισχύουν την κινητικότητα. Ιδιαίτερα στην εποχή μας η κινητικότητα των ανθρώπων, των κεφαλαίων και των αγαθών δημιουργεί μεγάλες ροές πληθυσμού, οι οποίες τείνουν να συγκεντρώνονται εκεί όπου η ζωή είναι καλύτερη ή πιο άνετη. Εκεί που υπάρχουν περισσότερες και καλύτερες ευκαιρίες. Οι ροές έρχονται να γεμίσουν τα κενά που υπάρχουν στο σύστημα που λέγεται πόλη. Έρχονται να καταναλώσουν τους πόρους και να αυξήσουν τις ανάγκες για υποδομές. Η δυναμική αυτή κατάσταση επηρεάζει τον τρόπο λειτουργίας των πόλεων και τις οδηγεί σε νέα σημεία ισορροπίας, τα οποία άλλοτε είναι καλύτερα και άλλοτε είναι χειρότερα για αυτές και για τους κατοίκους τους. Αυτό εξαρτάται από το πόσο καλά προετοιμασμένη είναι μία πόλη να δεχθεί τους νέους κατοίκους, αλλά και το πόσο ευέλικτη είναι ώστε να μετασχηματιστεί και να τους αφομοιώσει.
Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Αθήνας, η οποία αύξησε τον πληθυσμό της, κυρίως, σε δύσκολες περιόδους για τη Χώρα μας. Σημειώνω την πληθυσμιακή έκρηξη μετά τον ξεριζωμό του ελληνισμού της Μικράς Ασίας και την έντονη αστικοποίηση που ακολούθησε την γερμανική κατοχή και τον εμφύλιο πόλεμο. Έτσι, η πόλη αναπτύχθηκε σε περιόδους που η Χώρα βρισκόταν σε δύσκολη οικονομική κατάσταση και οι κάτοικοί της προσπαθούσαν να καλύψουν τις βιοτικές τους ανάγκες, με συνέπεια την όχι και τόσο ορθολογική ανάπτυξή της.
Με αυτή την εικόνα έρχονται να συμφωνήσουν τα αποτελέσματα έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιοποιήθηκε στα τέλη Ιουλίου 2007, σύμφωνα με την οποία οι Αθηναίοι είναι οι πλέον δυσαρεστημένοι μεταξύ των κατοίκων 75 ευρωπαϊκών πόλεων. Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει βήματα για τη βελτίωση της ζωής στην Αθήνα. Οι υποδομές έχουν ενισχυθεί και η Αθήνα είναι μία πόλη, η οποία μπορεί και ικανοποιεί τις βασικές ανάγκες – ύδρευσης, αποχέτευσης, μεταφοράς- των 4 και πλέον εκατομμυρίων κατοίκων της. Είναι όμως μόνον αυτά τα ζητούμενα για μία σύγχρονη μεγαλούπολη;
Προφανώς όχι. Η σύγχρονη τεχνολογία αυξάνει τις απαιτήσεις των κατοίκων για υποδομές. Δεν αρκεί μία πόλη να καλύπτει τις ανάγκες σε νερό, διαχείριση πρασίνου και αποβλήτων, ή ακόμη και σε μεταφορές. Θα πρέπει να καλύπτει και τις ηλεκτρονικές τους πλέον απαιτήσεις. Θα πρέπει να διευκολύνει τις ευρυζωνικές υπηρεσίες που όλοι πλέον έχουν ανάγκη για να εργαστούν (από απόσταση ή όχι), να διασκεδάσουν, να δημιουργήσουν, να εκπαιδευθούν. Θα πρέπει να προσφέρει τις απαραίτητες καλλιτεχνικές, οικολογικές διεξόδους στους κατοίκους της. Θα πρέπει να διευκολύνει την κινητικότητα των κατοίκων της στο νέο παγκόσμιο οικονομικό χώρο. Θα πρέπει να αξιοποιεί τις δυνατότητες και το δυναμικό της ευρύτερης περιοχής δίνοντας τις απαραίτητες διεξόδους στους κατοίκους της και στην ανάπτυξή της.
Από το μοντέλο της πόλης-κράτους της ελληνικής αρχαιότητας δημιουργούνται οι συνθήκες στην εποχή μας για την ανάπτυξη του μοντέλου της πόλης-περιφέρειας. Της πόλης δηλαδή που δίνει ζωή –και ενίοτε παίρνει- από μία ολόκληρη Περιφέρεια. Της πόλης που βρίσκεται σε μία διαρκή αλληλεπίδραση και αλληλοεξαρτήση με μία ευρύτερη περιοχή. Άλλωστε, η ενίσχυση της περιφερειακής ανταγωνιστικότητας και η ανάπτυξη νέων, ισχυρών και ανταγωνιστικών Περιφερειών προϋποθέτουν τη μετεξέλιξη των Πόλεων και τη μετατροπή τους σε πόλους έλξης επενδύσεων, επιχειρήσεων και εξειδικευμένων επιστημόνων και εργαζομένων.
Όπως εύστοχα έχει σημειώσει και η Ευρωπαία Επίτροπος για την Περιφερειακή πολιτική Danuta Hübner: «Οι αστικές περιοχές είναι στην καρδιά μιας επιτυχούς πολιτικής συνοχής. Η κινητοποίηση του δυναμικού των πόλεων είναι βασικό στοιχείο για την ταχύτερη ανάπτυξη, τις περισσότερες ποιοτικές θέσεις εργασίας, την κοινωνική συνοχή».
Απαιτούνται λοιπόν νέες ιδέες για να καταστούν οι πόλεις:
-ελκυστικές,
-ανοιχτές σε πολίτες με ειδικές ανάγκες,
-με εύκολη πρόσβαση στις υπηρεσίες τους,
-με προστατευμένο και αξιοποιήσιμο από τους πολίτες φυσικό περιβάλλον,
-καινοτόμες στην ανάδειξη του πολιτιστικού τους αποθέματος,
-ικανές να συνδράμουν την υγιή επιχειρηματικότητα και
-να δημιουργήσουν περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας.
Έτσι οι σύγχρονες πόλεις θα αποτελέσουν τις ατμομηχανές της ανάπτυξης σε περιφερειακό επίπεδο, μέσα σε ένα πλαίσιο πολυκεντρικότητας, το οποίο θα αξιοποιεί τους φυσικούς και άλλους πόρους της ευρύτερης περιφέρειας με όρους αειφορικότητας και σεβασμού στις μελλοντικές γενεές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου