Edito 293

Από την Athens Voice, του Φώτη Γεωργελέ

Στο site της εφημερίδας ένας αναγνώστης μού απαντάει: Τι νόημα έχει ο πληθυντικός; Δεν κλέψαμε όλοι, δεν λαφυραγωγήσαμε όλοι το κράτος, δεν είμαστε εμείς οι υπεύθυνοι για τη χρεοκοπία. Έχει δίκιο, πράγματι μιλάω πάντα στον πληθυντικό, προσέχω να βάζω και τον εαυτό μου μέσα, λέω έτσι που τα ’κανε η γενιά μου. Επίτηδες το κάνω. Γιατί αυτοί που δεν θέλουν ν’ αλλάξει τίποτα, βρίσκουν πάντα έναν τρίτο φταίχτη. Αυτή είναι η λειτουργία του λαϊκισμού, αντί να αναζητάει τις αιτίες και τις λύσεις των προβλημάτων, βρίσκει έναν ένοχο. Τη Μέρκελ, τους κερδοσκόπους, τους Γερμανούς, τα «κοράκια των Βρυξελλών», την παγκοσμιοποίηση. Ενισχύει τη θυματοποίηση, κολακεύει, μεταθέτει τις ευθύνες, πετάει με άλλα λόγια την μπάλα έξω απ’ το γήπεδο. Ώστε τα πράγματα να μένουν πάντα ίδια, να μην αλλάζει τίποτα. Ο δήθεν ριζοσπαστισμός κρύβει την υποστήριξη της ακινησίας. Δεν φταίμε εμείς, φταίει κάποιος άλλος, έξω από μας. Δηλαδή κανένας. Έχουμε εφεύρει σ’ αυτή τη χώρα τον άγνωστο οικοπεδοφάγο, τον άγνωστο κερδοσκόπο, τον άγνωστο μεσάζοντα, τον άγνωστο κουκουλοφόρο. Θα τους στήσουμε μνημείο δίπλα στον άγνωστο στρατιώτη.

Αν κατάλαβα καλά ...(3)

Αν κατάλαβα καλά την εισοδηματική πολιτική των κρατών (Ελλάδα, Γερμανία κτλ) καθορίζουν τελευταία οι κερδοσκόποι...;

Ηρθε η ώρα να γίνει το ναυάγιο ευκαιρία;

Απόσπασμα από την Καθημερινή

Η αλλαγή νοοτροπίας, κράτους και πολιτών, αποτελεί το πιο κρίσιμο εθνικό μας διακύβευμα για την επιδιωκόμενη ανάκαμψη

Του Στελιου Pαμφου

Γράφω υπό την πίεσι της ομόθυμης παραδοχής ότι το τρέχον δημοσιονομικό ναυάγιο απηχεί μια γενικώτερη χρεοκοπία του κοινωνικού, θεσμικού, πολιτικού και πνευματικού μας οικοδομήματος, η οποία καταγράφεται διεθνώς ως κρίσι αξιοπιστίας της χώρας. Τα υλικά πράγματα κόστισαν ηθικά κι ακούμε σε όλους τους τόνους κι απ’ όλες τις πλευρές σαν σταθερή επωδή ότι αν δεν αλλάξουμε ως λαός νοοτροπία δεν μπορεί να μας σώση τίποτε. Επιτέλους γνωρίζομε τα στοιχεία για το μέγεθος της δημοσιονομικής εκτροπής, το έλλειμμα παραγωγικότητος και ανταγωνιστικότητος, την επελαύνουσα οικονομική ύφεσι στην αριθμητική τους τουλάχιστον εκδοχή, την οποία η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία παραποιούσε συστηματικά για να παραπλανήση τους «κουτόφραγκους».

Δεν είμαι βέβαιος ότι κατανοούμε ακριβώς τι σημαίνει να είσαι αναξιόπιστος και τι θα πη «ν’ αλλάξουμε νοοτροπία», ώστε να πράξουμε τα δέοντα. Επαναλαμβάνουμε αρειμανίως το περίφημο «να κάνουμε νέα αρχή», χωρίς να εξηγούμε τους βαθύτερους λόγους του «τέλους» και ποιου «τέλους». Η λαλίστατη αμηχανία που μας κατέλαβε δεν δείχνει απλώς παροξυσμό της κρίσεως μέσα μας, αλλά προειδοποιεί ότι κινδυνεύουμε να βουλιάξουμε για τα καλά, νομίζοντας πως αλλάζουμε. Ηρθε η ώρα να αφήσουμε την χιμαιρική Ελλάδα της γενιάς του ’30 και να αναγνωρίσουμε με την ίδια αγάπη την πραγματική. Ισως έτσι να γίνη το ναυάγιο ευκαιρία.

Συμβατικοί κανόνες

Χαρακτηριστικό της επικοινωνιακής μας εποχής είναι η διάχυσι των πληροφοριών με ηθική προϋπόθεσι και προέκτασι την εμπιστοσύνη. Το περιβάλλον υπάρχει μέσα μας και υπάρχουμε εντός του, ενώ το νόημα των μηνυμάτων και των πληροφοριών δεν ανάγεται μόνο στο άμεσό τους περιεχόμενο, αλλά και στα συμφραζόμενα. Ετσι αποφασιστικός παράγων της κοινωνητικής σχέσεως παύει να είναι απλά η συμφωνία των μερών σε τυπικό επίπεδο και γίνεται επί πλέον μια αρμονία με συμβολικό υπόβαθρο την ειλικρίνεια. Τους συμβατικούς κανόνες ενεργοποιούν νοηματικά τα σύμβολα σαν οιονεί μυθικά πλαίσια που πρέπει διαρκώς να εμπλουτίζουμε προς όφελος του συνόλου και όχι να παραβιάζουμε ιδιοτελώς. Εξαπατώντας με παραποιημένα στοιχεία την Ε. Ε. υπονομεύουμε ηθικά τον συνεκτικό της συμβολισμό, η σταθερότης του οποίου συνυφαίνεται με διαρκές βάθαιμα της συνυπάρξεως των μελών της. Η ανειλικρίνεια και ο ανατολίτικος πλαγιασμός υποθάλπουν πρακτικά την ανισότητα.

Ακρογωνιαία ηθική αρχή κάθε βιώσιμης ενώσεως είναι η εμπιστοσύνη. Αξίζει την εμπιστοσύνη μας όποιος υπηρετεί την καλύτερη δυνατή συνεργασία· δεν την αξίζει όποιος κοιτάζει μόνο την δική του ωφέλεια και υπολογίζει απλώς προσχηματικά τους άλλους. Εμπιστευόμαστε τον κύριο του εαυτού του και του λόγου του, αναγνωρίζοντάς του θετικότητα παρά τις όποιες αδυναμίες έχει. Εξαπατήσαμε και γι’ αυτό το ηθικό κεφάλαιο της εμπιστοσύνης των Ευρωπαίων εταίρων απέναντί μας εξανεμίσθηκε – εκεί κυρίως πτωχεύσαμε!

Προς το ελληνικό κράτος δεν δυσπιστούν μόνο οι Ευρωπαίοι αλλά και οι πολίτες του. Από την πλευρά του το κράτος μας προσπαθεί να επανακτήση την εμπιστοσύνη των εταίρων καταδιώκοντας τους φοροφυγάδες (υπό μία έννοια πολίτες εξεγερμένους εναντίον του), αφού προηγουμένως τους φορτώσει τις ευθύνες του και συγκαλύψει τις δικές του παρανομίες. Η αντίδραση στην δική του αναξιοπιστία, αναλγησία και διαφθορά καλλιέργησε εν πολλοίς την φορο-εισφοροδιαφυγή και την παραοικονομία που επιχειρεί σήμερα να συμμαζέψη. Αλλά με ποιον τρόπο και τι όρους; Διότι και οι λήσταρχοι του 19ου αιώνος επανεντάχθηκαν στην νεοελληνική κοινωνία κι εν τούτοις συνέχισαν την δουλειά τους νομίμως στα πλαίσια του συμπλέγματος κράτους και πολιτικού συστήματος. Το κρίσιμο θέμα δεν είναι οι φοροφυγάδες· είναι ότι οι πολίτες απαντούν στην απάτη του κράτους με δική τους απάτη. Και το άθροισμα των δύο απατών δίνει νοοτροπία.