* Δημοσιεύεται την Πέμπτη 17 Μαΐου 2007, στο τεύχος 39 της σειράς "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ - THE ECONOMIST".
Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της έντονης, αλλά δημιουργικής, διεθνούς ρευστότητας, η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι κρίσιμων αποφάσεων. Χρειάζεται να επανακαθορίσει το ρόλο και την αποστολή της και να επαναβεβαιώσει τις κοινές-ευρωπαϊκές ιδέες, αρχές και αξίες. Παράλληλα, κοιτώντας με αισιοδοξία έξω από τα σύνορά της, οφείλει να βρει νέους τρόπους συνεργασίας με τις αναδυόμενες παγκόσμιες δυνάμεις σχεδιάζοντας έτσι την πορεία και το ρόλο της για τα επόμενα 50 χρόνια.
Για την ήπειρό μας οι μεγάλες προκλήσεις παραμένουν η οικονομική ανάπτυξη, στο πλαίσιο της Στρατηγικής της Λισσαβώνας, και η ολοκλήρωση της πολιτικής ενοποίησης. Για να τα πετύχει όμως αυτά, απαιτείται το άμεσο γεφύρωμα της σχέσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) με τους πολίτες της, οι οποίοι σε ορισμένα θέματα νιώθουν ιδιαίτερα απομακρυσμένοι από τις διαδικασίες και τα όργανα λήψης αποφάσεων. Χωρίς την υποστήριξη και την ενεργό δράση των πολιτών είναι σίγουρο ότι η ΕΕ δεν μπορεί να «πάει πολύ μακρυά». Και αυτή η υποστήριξη γίνεται επιτακτική στην προσπάθεια σύνταξης της νέας ευρωπαϊκής Σύνθηκης.
Η νέα ευρωπαϊκή Συνθήκη
Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια έχει επιτευχθεί αξιοσημείωτα μικρή πρόοδος στην προσπάθεια αναθέρμανσης του ζητήματος του Ευρωπαϊκού Συντάγματος και αρκετοί είναι αυτοί που αντιδρούν ακόμη στην επαναφορά του στην ατζέντα της Ένωσης.
Ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια υπήρχε, στους κύκλους της ΕΕ, μία υγιής αντιπαράθεση μεταξύ εκείνων που ήταν υπέρμαχοι της διεύρυνσής της και εκείνων που υποστήριζαν περισσότερο την πολιτική ενοποίηση και εμβάθυνση της, σήμερα οι περισσότεροι στις Βρυξέλλες, αλλά και στις πρωτεύουσες των ευρωπαϊκών κρατών, αποφεύγουν να συζητήσουν και για τα δύο θέματα.
Η αναβολή της συζήτησης προεκλίθη, κυρίως, από τα αποτελέσματα της διαχείρισης δύο καυτών θεμάτων: της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας και των δημοψηφισμάτων για το Σύνταγμα.
Ωστόσο, η, έτι περαιτέρω, καθυστέρηση της συζήτησης για τη νέα Συνθήκη δεν είναι προς το όφελος της ενότητας και της ισχυροποίησης της ΕΕ. Αντιθέτως, αφήνει χώρο στον ευρωσκεπτικισμό και την ευρωεσωστρέφεια να αναπτυχθούν. Ο διάλογος για το Σύνταγμα πρέπει να ξεκινήσει, σε νέα βάση, και να ολοκληρωθεί σύντομα προς όφελος της Ένωσης, των κρατών-μελών και των πολιτών της.
Το στοίχημα για την επιτυχή ολοκλήρωση της νέας αυτής διαδικασίας θα εξαρτηθεί από την επάρκεια των ηγεσιών των κρατών-μελών, οι οποίες οφείλουν να ενεργοποιήσουν τους λαούς της ΕΕ γύρω από τα ευρωπαϊκά ζητήματα. Ο νέος κύκλος συζήτησης για το ευρωπαϊκό Σύνταγμα θα πρέπει να αφουγκραστεί και να απαντήσει στις ανησυχίες των ευρωπαίων πολιτών. Πιστεύουμε ότι αυτό θα καταστεί περισσότερο εφικτό μέσω της ανάδειξης ενός νέου, ενός αναγεννημένου ευρωπαϊκού οράματος.
Η Ευρώπη γιορτάζει το παρελθόν της. Έχει, όμως, όραμα για το μέλλον;
Η πεντηκοστή, φετινή, επέτειος της υπογραφής της Συνθήκης της Ρώμης αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να επισημάνει η ηγεσία της ΕΕ στους πολίτες της, τα επιτεύγματα και τη θετική δράση της Ένωσης στα εσωτερικά και εξωτερικά θέματα των κρατών τους και να αναθερμάνει έτσι το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων για το μέλλον της Ένωσης. Είναι σαφές, ότι η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης εξασφάλισε περισσότερη ειρήνη, σταθερότητα, οικονομική άνθηση και ευημερία τόσο για τα κράτη μέλη της, όσο και για ολόκληρη την ήπειρο.
Ο φετινός εορτασμός αποτελεί, επίσης, μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για τον τερματισμό της εσωστρέφειας, την έναρξη του διαλόγου για το Σύνταγμα και το μέλλον της Ένωσης. Ένας διάλογος, ο οποίος θα λαμβάνει σοβαρά υπόψη του απόψεις, όπως αυτή για τη θεσμοθέτηση του Προέδρου της ΕΕ, με θητεία 2,5 ετών, αλλά και τη θεσμοθέτηση υπουργού Εξωτερικών και Άμυνας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ευρώπη παρότι προσφέρει, έως σήμερα, πόρους (ανθρώπινους και υλικούς) για την επίλυση κρίσεων διεθνώς, δεν έχει καταφέρει ακόμη να έχει κοινή, ισχυρή φωνή στα θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Ωστόσο, είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι η Ευρώπη, τα τελευταία 50 χρόνια, αποκτά συνεχώς αυξανόμενη επιρροή και νέα μέλη , χωρίς να τα κατακτά με στρατιωτικά μέσα. Η ΕΕ δεν αλλάζει με τη βία τα καθεστώτα, αλλά μεταβάλλει με πολιτικά μέσα το σύνολο της κοινωνίας των νέων κρατών-μελών με έπαθλο τη συμμετοχή τους στην Ένωση. Όπως πολύ ορθά σημειώνει ο Mark Leonard στο βιβλίο του με τίτλο «21ος: Ο αιώνας της Ευρώπης»: «η μεγαλύτερη απειλή που ασκεί στα κράτη η ΕΕ, είναι να τα αγνοήσει».
Επιπλέον, η Ευρώπη, τα τελευταία 50 χρόνια, έχει αναπτύξει μία τεχνογνωσία εξεύρεσης κοινής πορείας και κοινής πολιτικής συνισταμένης. Η τεχνογνωσία αυτή πολλές φορές αποτελεί εμπόδιο για την προώθηση ισχυρών οικονομικών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων . Ωστόσο, στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και διεθνούς δικαίου βοηθά την Ένωση να διατυπώνει απόψεις, οι οποίες χαρακτηρίζονται από πραγματισμό και αντικειμενικότητα, στοιχεία που είναι πιο δύσκολο να διακρίνουν την πολιτική μεμονωμένων κρατών .
Σε αυτό τον τομέα, λοιπόν, η ΕΕ θα μπορούσε να λειτουργήσει, ως μοντέλο για άλλες αναπτυσσόμενες χώρες (Ινδία, Κίνα, Βραζιλία), αλλά και να εδραιώσει το ρόλο της, ως παγκόσμιος διαμεσολαβητής και πολυεθνικός ειρηνοποιός. Θα μπορούσε να δράσει ως εκφραστής της πολιτικής βούλησης περισσότερων από 50 κρατών που είτε είναι μέλη της ΕΕ, είτε επηρεάζονται άμεσα οικονομικά από αυτή.
Η Ευρώπη θεσμοφύλακας του διεθνούς Δικαίου
Σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, κρίνεται απαραίτητη η αξιοποίηση της καλής εικόνας της Ευρώπης διεθνώς, ως δύναμη του Δικαίου, της ισορροπίας, και της αντικειμενικής θεώρησης των πραγμάτων. Στάση η οποία προκύπτει ως αποτέλεσμα σύνθεσης των διαφορετικών, έως και αντιδιαμετρικών, απόψεων των κρατών-μελών.
Η Ευρώπη διαθέτει, επίσης, το συγκριτικό πλεονέκτημα ότι μπήκε στον 21ο αιώνα έχοντας, έστω εν μέρει, διαφωνήσει ισχυρά με την επέμβαση των ΗΠΑ στο Ιράκ, η οποία τώρα δέχεται την κριτική των αμερικανών πολιτών, αλλά και των υποψηφίων για το προεδρικό χρίσμα στις αμερικανικές εκλογές του 2008 .
Μπορεί έτσι να διατηρεί τις καλές σχέσεις της με τον αραβικό κόσμο και να αποτελεί έναν πολύτιμο συνδετικό κρίκο μεταξύ Δύσης και Ανατολής.
Το διεθνές Δίκαιο αποτελεί το ισχυρό «όπλο» της Ευρώπης. Με τη χρήση αυτού του «όπλου» αυτό τον τρόπο και με πνεύμα σύνθεσης και διαλόγου μεταξύ των πολιτισμών (και όχι με πνεύμα σύγκρουσης ή ισοπέδωσής τους), η Ευρώπη μπορεί να αποτελέσει το υποσυνείδητο της ανθρωπότητας και του νέου ανεπτυγμένου κόσμου, ο οποίος πρόκειται να περιλαμβάνει μέχρι το 2050 την Ινδία, την Κίνα, και πιθανώς κάποιες χώρες της Αφρικής.
Η Αφρική, ίσως, αποτελέσει το δύσκολο σημείο αυτής της προσπάθειας των κρατών της ηπείρου μας να αυξήσουν την πολιτική τους επιρροή παγκοσμίως. Και αυτό λόγω της αποικιοκρατικής συμπεριφοράς του παρελθόντος κάποιων εκ των ευρωπαϊκών κρατών. Στην επίλυση αυτού του «προβλήματος» μεσογειακές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ιταλία, αλλά και η Πορτογαλία μπορούν να προσφέρουν πολλά, δείχνοντας το νέο πρόσωπο της Ευρώπης.
Σε αυτό το πλαίσιο, το άνοιγμα προς τη Μεσόγειο και τις βορειοαφρικανικές χώρες είναι εξίσου σημαντικό για την ΕΕ. Ήδη προς αυτή την κατεύθυνση και στο πλαίσιο κοινής προσπάθειας της Ελλάδας και της Ιταλίας, συζητείται στον τομέα της ενέργειας η δημιουργία ευρωμεσογειακής Ενεργειακής Κοινότητας στο παράδειγμα της Ενεργειακής Κοινότητας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Το θετικό είναι ότι και οι Εκκλησίες (ανατολική-ορθόδοξη και καθολική) δείχνουν να κατανοούν τη νέα πραγματικότητα και ρίχνουν γέφυρες φιλίας και κατανόησης, βοηθώντας την προσπάθεια των ευρωπαίων πολιτικών ηγετών.
Επιπρόσθετα, ισχυρό εφόδιο προς την ενίσχυση της πολιτικής εξωστρέφειας και επιρροής της Ευρώπης αποτελεί το πολιτιστικό της απόθεμα. Η Ευρώπη καλείται να αξιοποιήσει τα ισχυρά πολιτιστικά «brand names» της και να καταστήσει, για παράδειγμα, και πάλι μόδα τα ταξίδια και τις σπουδές στην Ευρώπη. Μιλούμε για την προσπάθεια «αναζωπύρωσης» μιας νέας, παγκόσμιας αυτή τη φορά, Αναγέννησης .
Έτσι, θα αποκτήσει η Ευρώπη νέο όραμα με ορίζοντα το 2050. Ένα όραμα ανθρωπιστικό, δίκαιο, εξωστρεφές και δυναμικό με στόχο την οικονομική άνθηση και την ευημερία των πολιτών όλου του κόσμου.
Σε αυτή την νέα προσπάθεια η Ευρώπη χρειάζεται όλα τα κράτη της και όλους τους πολίτες της. Απαιτείται να δράσει δυναμικά και γενναία, με εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της, ώστε να αντιμετωπίσει με αισιοδοξία τις προκλήσεις της εποχής μας. Απαιτείται να λάβει υπόψη τις απόψεις των παλαιών, των νέων αλλά και των μελλοντικών μελών της και δημιουργήσει μία νέα συνισταμένη ευρωπαϊκών και φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων προς όφελος ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Μαΐου 17, 2007
Το κράτος της Ευθύνης
* Δημοσιεύεται στην ειδική έκδοση «Μέρισμα» που κυκλοφορεί μαζί με την εφημερίδα "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" στις 17 Μαΐου 2007.
Τα τελευταία χρόνια, οι σφαίρες επιρροής των τεσσάρων εξουσιών (στις τρεις Συνταγματικές, προσθέτουμε παραδοσιακά, αλλά και ουσιαστικά και τον Τύπο) μεταβάλλουν το μέγεθός τους και την εμβέλειά τους. Το ίδιο συμβαίνει και με τις αντίστοιχες σφαίρες επιρροής του Δημόσιου και του Ιδιωτικού Τομέα.
Οι επιχειρήσεις επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους και αποκτούν νέους ρόλους και αρμοδιότητες που μέχρι σήμερα ανήκαν μόνο στη σφαίρα του Δημόσιου ή του ευρύτερου Δημόσιου τομέα (π.χ. ενέργεια, διαχείριση απορριμμάτων, υγεία). Συμπράττουν με αυτόν και σε ορισμένες περιπτώσεις τον υποκαθιστούν.
Αυτή η συνεχώς αυξανόμενη επιρροή των επιχειρήσεων και σε τομείς, έως σήμερα, αμιγώς δημόσιου ενδιαφέροντος, ενισχύει την ανάγκη για την επίδειξη εκ μέρους τους, μιας περισσότερο υπεύθυνης στάσης. Υπεύθυνης στάσης κυρίως σε δύο κατευθύνσεις: 1ον προς την κοινωνία (περιλαμβάνοντας όλους τους συμμέτοχους, με την ευρεία έννοια, στις δραστηριότητες της επιχείρησης) και 2ον προς το φυσικό περιβάλλον.
Έτσι, πλέον, η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, δηλαδή η έννοια που συνοψίζει την υπεύθυνη στάση των επιχειρήσεων, καθώς και η έννοια της επιχειρηματικής ηθικής αρχίζουν να αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία της λειτουργίας τους.
Θα έλεγε κάποιος, ότι η ενασχόληση των εταιρειών με την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη-ΕΚΕ είναι, στις μέρες μας, σύμφυτη με τη σύγχρονη αντίληψη για τη λειτουργία τους και παράλληλα, αποτελεί απόδειξη ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα δεν περιορίζεται στην παραγωγή κέρδους.
Ωστόσο, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η ΕΚΕ δεν έχει σχέση με υποχρεώσεις, αλλά με ευκαιρίες. Ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις να μεγιστοποιήσουν την αξία τους και να εδραιώσουν τη φήμη τους, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στις κοινωνικές και περιβαλλοντικές εκφάνσεις της λειτουργίας τους. Είναι σαφές ότι αν οι εταιρίες αναλύσουν τις προοπτικές και τις δυνατότητες που τους δίνουν οι Δράσεις για την προώθηση της ΕΚΕ, θα ανακαλύψουν ότι αυτές οι Δράσεις δεν αποτελούν στοιχείο κόστους και εμπόδιο στην ανάπτυξή τους, αλλά πηγή ευκαιρίας, καινοτομίας, και ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.
Άλλωστε, η κοινωνική ευημερία και η εταιρική επιτυχία δεν είναι παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος (zero-sum game), αλλά αποφέρει οφέλη για όλους. Ιδιαίτερα, όταν εξετάζεται στρατηγικά και συνολικά η ΕΚΕ μπορεί να γίνει πηγή τεράστιας κοινωνικής προόδου.
Με αυτό το πνεύμα, η ιδέα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης προωθείται από αρκετούς Διεθνείς Οργανισμούς. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε, τον Ιούλιο του 2001, την Πράσινη Βίβλο για την «Προώθηση ενός ευρωπαϊκού πλαισίου για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη» και ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, το 2000, εγκαινίασε την πρωτοβουλία Global Compact (Παγκόσμια Συμφωνία) με στόχο την ενίσχυση της κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων, μέσω της τήρησης δέκα συγκεκριμένων αρχών σχετικών με τα ανθρώπινα δικαιώματα, την εργασία, το φυσικό περιβάλλον και τη διαφθορά. Παράλληλα, η Παγκόσμια Τράπεζα παρέχει υποστηρικτικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες στις Κυβερνήσεις, αναπτυσσόμενων κυρίως χωρών, για την προώθηση της ΕΚΕ και επιπλέον έχει αναπτύξει ένα εξειδικευμένο εργαλείο αξιολόγησης παρόμοιων Δράσεων (CSR Diagnostic Framework and Appraisal Tool).
Σε αυτό πλαίσιο και με γνώμονα την προώθηση της ΕΚΕ, ο ρόλος του Κράτους κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικός. Ρόλος όμως που δε συμπυκνώνεται σε νομοθετικά μέτρα και πρωτοβουλίες. Και αυτό γιατί η ΕΚΕ πάνω απ’ όλα εμπεριέχει την εθελοντική δράση και κινητοποίηση.
Μπορεί όμως η Πολιτεία να ενθαρρύνει και να διευκολύνει την προώθηση ανάλογων Δράσεων, μέσω της χρηματοδότησης και της προσφοράς κινήτρων.
Έτσι, η εμπλοκή του Κράτους στην ενίσχυση της ΕΚΕ είναι απαραίτητη και μπορεί να λειτουργήσει σε τρία επίπεδα:
1ον: Το Κράτος είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης. Συνεπώς, μπορεί από μόνο του να προωθήσει την έννοια της ΕΚΕ τόσο στο εσωτερικό του -τους εργαζομένους του-, όσο και στο εξωτερικό του περιβάλλον.
2ον: Επιπλέον, το Κράτος μπορεί να δημιουργήσει ένα, όχι απαραίτητα νομοθετικό, αλλά σίγουρα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάληψη δράσεων ΕΚΕ από τις επιχειρήσεις. Να αποκτήσει επίσης έναν ουσιαστικό ρόλο στη διευκόλυνση της συνεισφοράς σε Δράσεις ΕΚΕ από την κοινωνία των πολιτών, τους εργαζομένους.
3ον: Τέλος, το Κράτος μπορεί να αποτελέσει ισχυρό παράγοντα ζήτησης Δράσεων ΕΚΕ από τις χιλιάδες των ιδιωτών προμηθευτών που συναλλάσσονται μαζί του.
Αυτή η τρίτη διάσταση είναι ιδιαίτερα σημαντική, και θα είχε πραγματικά μεγάλο ενδιαφέρον να εφάρμοζε το Κράτος μία πολιτική που θα απαιτούσε από τις εταιρείες, με τις οποίες συνεργάζεται, να έχουν προηγουμένως επιδείξει κοινωνική ή περιβαλλοντική ευαισθησία.
Στην Ελλάδα, η ΕΚΕ προωθείται εμμέσως στο πλαίσιο των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του Γ΄ΚΠΣ. Επίσης, η σημασία της υπογραμμίζεται τόσο στο Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ), όσο στις προτεραιότητες του επόμενου Επιχειρησιακού Προγράμματος του Υπουργείου Ανάπτυξης για την Προγραμματική Περίοδο 2007-2013.
Ήδη, στο τρέχον Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα» (ΕΠΑΝ) του Υπουργείου Ανάπτυξης για την Περίοδο 2000-2006, χρηματοδοτούνται ενέργειες και Δράσεις με σκοπό την άμεση ή έμμεση προώθηση της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στις επιχειρήσεις όλης της Χώρας.
Συγκεκριμένα, επιδοτείται η υλοποίηση έργων με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας, τη διασφάλιση της ποιότητας της παραγωγικής διαδικασίας, την ενίσχυση του οικολογικού τρόπου λειτουργίας των επιχειρήσεων. Χρηματοδοτείται η ίδρυση νέων και η επέκταση υφιστάμενων επιχειρήσεων αξιοποίησης στερεών υλικών και αποβλήτων.
Παράλληλα, ενισχύοντας το κοινωνικό πρόσωπο των επιχειρήσεων, το ΕΠΑΝ καλύπτει τις δαπάνες για την προσαρμογή τους στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία. Επιπρόσθετα, χρηματοδοτεί την ίδρυση επιχειρήσεων από άτομα με αναπηρίες. Μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο Δράσεων που προωθούν αμέσως ή εμμέσως την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, έχουν ενταχθεί στο ΕΠΑΝ τα επενδυτικά σχέδια περισσότερων από 4.000 επιχειρήσεων, συνολικού προϋπολογισμού που ξεπερνά τα 590 εκ. €.
Ένας επιπλέον τομέας στον οποίο η ενίσχυση της ΕΚΕ του Δημόσιου Τομέα αποκτά κομβική σημασία είναι αυτός της εξυπηρέτησης των πολιτών. Η ποιότητα της εξυπηρέτησης των αναγκών και των απαιτήσεων των πολιτών από το Κράτος, αν και εμπίπτει στις άμεσες αρμοδιότητές του, θα μπορούσε να πλαισιωθεί από ενέργειες και Δράσεις ΕΚΕ. Η προώθηση ανάλογων Δράσεων αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα γιατί αποτελεί βασικό στοιχείο και καταλύτη για τη σφυρηλάτηση ισχυσρής σχέσης εμπιστοσύνης, μεταξύ του πολίτη και της δημόσιας διοίκησης.
Η εμπιστοσύνη μεταξύ κράτους και πολίτη είναι ένα από τα πολυτιμότερα ποιοτικά χαρακτηριστικά της σχέσης τους και για το λόγο αυτό οι κυβερνήσεις έχουν έναν πολύ καλό λόγο να επενδύσουν στην ανάπτυξη και την προώθηση της ΕΚΕ. Ιδιαίτερα η Χώρα μας έχοντας να επιδείξει, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, ένα πολύ χαμηλό επίπεδο εμπιστοσύνης τόσο μεταξύ των πολιτών, όσο και μεταξύ των πολιτών και των θεσμών, έχει πεδίο δόξης λαμπρό να καλύψει στο συγκεκριμένο τομέα, αξιοποιώντας τις δράσεις ΕΚΕ.
Τα τελευταία χρόνια, οι σφαίρες επιρροής των τεσσάρων εξουσιών (στις τρεις Συνταγματικές, προσθέτουμε παραδοσιακά, αλλά και ουσιαστικά και τον Τύπο) μεταβάλλουν το μέγεθός τους και την εμβέλειά τους. Το ίδιο συμβαίνει και με τις αντίστοιχες σφαίρες επιρροής του Δημόσιου και του Ιδιωτικού Τομέα.
Οι επιχειρήσεις επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους και αποκτούν νέους ρόλους και αρμοδιότητες που μέχρι σήμερα ανήκαν μόνο στη σφαίρα του Δημόσιου ή του ευρύτερου Δημόσιου τομέα (π.χ. ενέργεια, διαχείριση απορριμμάτων, υγεία). Συμπράττουν με αυτόν και σε ορισμένες περιπτώσεις τον υποκαθιστούν.
Αυτή η συνεχώς αυξανόμενη επιρροή των επιχειρήσεων και σε τομείς, έως σήμερα, αμιγώς δημόσιου ενδιαφέροντος, ενισχύει την ανάγκη για την επίδειξη εκ μέρους τους, μιας περισσότερο υπεύθυνης στάσης. Υπεύθυνης στάσης κυρίως σε δύο κατευθύνσεις: 1ον προς την κοινωνία (περιλαμβάνοντας όλους τους συμμέτοχους, με την ευρεία έννοια, στις δραστηριότητες της επιχείρησης) και 2ον προς το φυσικό περιβάλλον.
Έτσι, πλέον, η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, δηλαδή η έννοια που συνοψίζει την υπεύθυνη στάση των επιχειρήσεων, καθώς και η έννοια της επιχειρηματικής ηθικής αρχίζουν να αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία της λειτουργίας τους.
Θα έλεγε κάποιος, ότι η ενασχόληση των εταιρειών με την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη-ΕΚΕ είναι, στις μέρες μας, σύμφυτη με τη σύγχρονη αντίληψη για τη λειτουργία τους και παράλληλα, αποτελεί απόδειξη ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα δεν περιορίζεται στην παραγωγή κέρδους.
Ωστόσο, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η ΕΚΕ δεν έχει σχέση με υποχρεώσεις, αλλά με ευκαιρίες. Ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις να μεγιστοποιήσουν την αξία τους και να εδραιώσουν τη φήμη τους, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στις κοινωνικές και περιβαλλοντικές εκφάνσεις της λειτουργίας τους. Είναι σαφές ότι αν οι εταιρίες αναλύσουν τις προοπτικές και τις δυνατότητες που τους δίνουν οι Δράσεις για την προώθηση της ΕΚΕ, θα ανακαλύψουν ότι αυτές οι Δράσεις δεν αποτελούν στοιχείο κόστους και εμπόδιο στην ανάπτυξή τους, αλλά πηγή ευκαιρίας, καινοτομίας, και ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.
Άλλωστε, η κοινωνική ευημερία και η εταιρική επιτυχία δεν είναι παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος (zero-sum game), αλλά αποφέρει οφέλη για όλους. Ιδιαίτερα, όταν εξετάζεται στρατηγικά και συνολικά η ΕΚΕ μπορεί να γίνει πηγή τεράστιας κοινωνικής προόδου.
Με αυτό το πνεύμα, η ιδέα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης προωθείται από αρκετούς Διεθνείς Οργανισμούς. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε, τον Ιούλιο του 2001, την Πράσινη Βίβλο για την «Προώθηση ενός ευρωπαϊκού πλαισίου για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη» και ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, το 2000, εγκαινίασε την πρωτοβουλία Global Compact (Παγκόσμια Συμφωνία) με στόχο την ενίσχυση της κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων, μέσω της τήρησης δέκα συγκεκριμένων αρχών σχετικών με τα ανθρώπινα δικαιώματα, την εργασία, το φυσικό περιβάλλον και τη διαφθορά. Παράλληλα, η Παγκόσμια Τράπεζα παρέχει υποστηρικτικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες στις Κυβερνήσεις, αναπτυσσόμενων κυρίως χωρών, για την προώθηση της ΕΚΕ και επιπλέον έχει αναπτύξει ένα εξειδικευμένο εργαλείο αξιολόγησης παρόμοιων Δράσεων (CSR Diagnostic Framework and Appraisal Tool).
Σε αυτό πλαίσιο και με γνώμονα την προώθηση της ΕΚΕ, ο ρόλος του Κράτους κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικός. Ρόλος όμως που δε συμπυκνώνεται σε νομοθετικά μέτρα και πρωτοβουλίες. Και αυτό γιατί η ΕΚΕ πάνω απ’ όλα εμπεριέχει την εθελοντική δράση και κινητοποίηση.
Μπορεί όμως η Πολιτεία να ενθαρρύνει και να διευκολύνει την προώθηση ανάλογων Δράσεων, μέσω της χρηματοδότησης και της προσφοράς κινήτρων.
Έτσι, η εμπλοκή του Κράτους στην ενίσχυση της ΕΚΕ είναι απαραίτητη και μπορεί να λειτουργήσει σε τρία επίπεδα:
1ον: Το Κράτος είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης. Συνεπώς, μπορεί από μόνο του να προωθήσει την έννοια της ΕΚΕ τόσο στο εσωτερικό του -τους εργαζομένους του-, όσο και στο εξωτερικό του περιβάλλον.
2ον: Επιπλέον, το Κράτος μπορεί να δημιουργήσει ένα, όχι απαραίτητα νομοθετικό, αλλά σίγουρα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάληψη δράσεων ΕΚΕ από τις επιχειρήσεις. Να αποκτήσει επίσης έναν ουσιαστικό ρόλο στη διευκόλυνση της συνεισφοράς σε Δράσεις ΕΚΕ από την κοινωνία των πολιτών, τους εργαζομένους.
3ον: Τέλος, το Κράτος μπορεί να αποτελέσει ισχυρό παράγοντα ζήτησης Δράσεων ΕΚΕ από τις χιλιάδες των ιδιωτών προμηθευτών που συναλλάσσονται μαζί του.
Αυτή η τρίτη διάσταση είναι ιδιαίτερα σημαντική, και θα είχε πραγματικά μεγάλο ενδιαφέρον να εφάρμοζε το Κράτος μία πολιτική που θα απαιτούσε από τις εταιρείες, με τις οποίες συνεργάζεται, να έχουν προηγουμένως επιδείξει κοινωνική ή περιβαλλοντική ευαισθησία.
Στην Ελλάδα, η ΕΚΕ προωθείται εμμέσως στο πλαίσιο των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του Γ΄ΚΠΣ. Επίσης, η σημασία της υπογραμμίζεται τόσο στο Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ), όσο στις προτεραιότητες του επόμενου Επιχειρησιακού Προγράμματος του Υπουργείου Ανάπτυξης για την Προγραμματική Περίοδο 2007-2013.
Ήδη, στο τρέχον Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα» (ΕΠΑΝ) του Υπουργείου Ανάπτυξης για την Περίοδο 2000-2006, χρηματοδοτούνται ενέργειες και Δράσεις με σκοπό την άμεση ή έμμεση προώθηση της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στις επιχειρήσεις όλης της Χώρας.
Συγκεκριμένα, επιδοτείται η υλοποίηση έργων με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας, τη διασφάλιση της ποιότητας της παραγωγικής διαδικασίας, την ενίσχυση του οικολογικού τρόπου λειτουργίας των επιχειρήσεων. Χρηματοδοτείται η ίδρυση νέων και η επέκταση υφιστάμενων επιχειρήσεων αξιοποίησης στερεών υλικών και αποβλήτων.
Παράλληλα, ενισχύοντας το κοινωνικό πρόσωπο των επιχειρήσεων, το ΕΠΑΝ καλύπτει τις δαπάνες για την προσαρμογή τους στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία. Επιπρόσθετα, χρηματοδοτεί την ίδρυση επιχειρήσεων από άτομα με αναπηρίες. Μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο Δράσεων που προωθούν αμέσως ή εμμέσως την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, έχουν ενταχθεί στο ΕΠΑΝ τα επενδυτικά σχέδια περισσότερων από 4.000 επιχειρήσεων, συνολικού προϋπολογισμού που ξεπερνά τα 590 εκ. €.
Ένας επιπλέον τομέας στον οποίο η ενίσχυση της ΕΚΕ του Δημόσιου Τομέα αποκτά κομβική σημασία είναι αυτός της εξυπηρέτησης των πολιτών. Η ποιότητα της εξυπηρέτησης των αναγκών και των απαιτήσεων των πολιτών από το Κράτος, αν και εμπίπτει στις άμεσες αρμοδιότητές του, θα μπορούσε να πλαισιωθεί από ενέργειες και Δράσεις ΕΚΕ. Η προώθηση ανάλογων Δράσεων αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα γιατί αποτελεί βασικό στοιχείο και καταλύτη για τη σφυρηλάτηση ισχυσρής σχέσης εμπιστοσύνης, μεταξύ του πολίτη και της δημόσιας διοίκησης.
Η εμπιστοσύνη μεταξύ κράτους και πολίτη είναι ένα από τα πολυτιμότερα ποιοτικά χαρακτηριστικά της σχέσης τους και για το λόγο αυτό οι κυβερνήσεις έχουν έναν πολύ καλό λόγο να επενδύσουν στην ανάπτυξη και την προώθηση της ΕΚΕ. Ιδιαίτερα η Χώρα μας έχοντας να επιδείξει, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, ένα πολύ χαμηλό επίπεδο εμπιστοσύνης τόσο μεταξύ των πολιτών, όσο και μεταξύ των πολιτών και των θεσμών, έχει πεδίο δόξης λαμπρό να καλύψει στο συγκεκριμένο τομέα, αξιοποιώντας τις δράσεις ΕΚΕ.
Μαΐου 09, 2007
Σοβαρή πρόκληση για το μέλλον της ΕΕ.
Η νίκη του Σαρκοζύ αποτελεί, μεταξύ των άλλων, και μία νίκη όσων επαγγέλονται τις μεταρρυθμίσεις στην Ευρώπη. Ο γαλλικός λαός φάνηκε ότι δεν αρκέστηκε στη σιγουριά που προσέφερε το σοσιαλιστικό μοντέλο της κας Ρουαγιάλ, η οποία επέστρεψε δυναμικά σε αυτό προς το τέλος της προεκλογικής της εκστρατείας, όταν έβλεπε ότι δεν μπορούσε διαφορετικά να συσπειρώσει το δικό της πολιτικό χώρο.
Η νίκη του Σαρκοζύ ήταν ένα πολιτικό προσωπικό στοίχημα το οποίο έχει τρία χαρακτηριστικά:
1. Ο Σαρκοζύ είναι ο πρώτος, μετά από καιρό, mainstream πολιτικός αρχηγός(δεν περιλαμβάνουμε στην ανάλυσή μας το φαινόμενο Μπερλουσκόνι), ο οποίος δήλωσε δεξιός και κατάφερε να κερδίσει σχετικά εύκολα τις εκλογές.
2. Είναι επίσης φορέας ενός νέου πολιτικού λόγου που συνδυάζει αποτελεσματικά τον οραματικό και τον τεχνοκρατικό λόγο. Δεν μένει μόνο σε θέματα ιδεολογικά, προσεγγίζει και προτείνει αμέσως τη λύση των προβλημάτων.
3. Τέλος, και αυτό θεωρούμε ως το πλεόν κομβικό και στρατηγικό σημείο του τριπλού αυτού στοιχήματος που κέρδισε ο Σαρκοζύ, είναι ότι πολιτεύτηκε ενάντια σε αυτό που τα τελευταία χρόνια ονομάζουμε ¨"politically correct". Δηλαδή, αντίθετα με τους περισσότερους πολιτικούς, έλεγε αυτό που πίστευε, όταν το πίστευε, ή έτσι τουλάχιστον φαινόταν σε εμάς.
Το τρίτο σημείο είναι ιδιαίτερα σημαντικό γιατί αν ακολουθηθεί και από άλλους πολιτικούς ηγέτες, σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, θα ανατρέψει τη γενικευμένη αποστροφή του κόσμου προς τους κομματικούς μηχανισμούς.
Τώρα αν όλα αυτά ήταν μέρος ενός προεκλογικού σχεδιασμού, αυτό μένει να φανεί στα επόμενα πέντε χρόνια της Προεδρίας του.
Η νίκη του Σαρκοζύ ήταν ένα πολιτικό προσωπικό στοίχημα το οποίο έχει τρία χαρακτηριστικά:
1. Ο Σαρκοζύ είναι ο πρώτος, μετά από καιρό, mainstream πολιτικός αρχηγός(δεν περιλαμβάνουμε στην ανάλυσή μας το φαινόμενο Μπερλουσκόνι), ο οποίος δήλωσε δεξιός και κατάφερε να κερδίσει σχετικά εύκολα τις εκλογές.
2. Είναι επίσης φορέας ενός νέου πολιτικού λόγου που συνδυάζει αποτελεσματικά τον οραματικό και τον τεχνοκρατικό λόγο. Δεν μένει μόνο σε θέματα ιδεολογικά, προσεγγίζει και προτείνει αμέσως τη λύση των προβλημάτων.
3. Τέλος, και αυτό θεωρούμε ως το πλεόν κομβικό και στρατηγικό σημείο του τριπλού αυτού στοιχήματος που κέρδισε ο Σαρκοζύ, είναι ότι πολιτεύτηκε ενάντια σε αυτό που τα τελευταία χρόνια ονομάζουμε ¨"politically correct". Δηλαδή, αντίθετα με τους περισσότερους πολιτικούς, έλεγε αυτό που πίστευε, όταν το πίστευε, ή έτσι τουλάχιστον φαινόταν σε εμάς.
Το τρίτο σημείο είναι ιδιαίτερα σημαντικό γιατί αν ακολουθηθεί και από άλλους πολιτικούς ηγέτες, σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, θα ανατρέψει τη γενικευμένη αποστροφή του κόσμου προς τους κομματικούς μηχανισμούς.
Τώρα αν όλα αυτά ήταν μέρος ενός προεκλογικού σχεδιασμού, αυτό μένει να φανεί στα επόμενα πέντε χρόνια της Προεδρίας του.
Μαΐου 05, 2007
Κυριακή κοντή γιορτή.....
Η Κυριακή του 2ου γύρου των γαλλικών Προεδρικών εκλογών έφτασε. Αν μη τι άλλο ήταν μία αρκετά ενδιαφέρουσα προεκλογική περίοδος....με ενδιαφέρουσες μονομαχίες.
Έκπληξη προκαλεί και η δήλωση του Μπλαιρ, ότι γνωρίζει και σέβεται το Σαρκοζύ, αλλά δεν έχει συναντήσει την κα Ρουαγιάλ.....
Ωστόσο, εκτός από τις εκλογές στη Γαλλία, ιδιαίτερο ενδιάφερον έχουν για εμάς και οι εξελίξεις στην Τουρκία. Θα έλεγα μάλιστα ότι συνδέονται οι δύο εκλογές και δημιουργούν νέα δεδομένα στο πεδίο της εξωτερικής μας πολιτικής..
Το αποτέλεσμα των εκλογών στη Γαλλία, με δεδομένη την αντιδιαμετρική στάση των δύο υποψηφίων απέναντι στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, πιθανόν να δημιουργήσει νέες ισορροπίες εντός Ε.Ε.
Ποιά πρέπει να είναι η στάση μας την επόμενη ημέρα;
Έκπληξη προκαλεί και η δήλωση του Μπλαιρ, ότι γνωρίζει και σέβεται το Σαρκοζύ, αλλά δεν έχει συναντήσει την κα Ρουαγιάλ.....
Ωστόσο, εκτός από τις εκλογές στη Γαλλία, ιδιαίτερο ενδιάφερον έχουν για εμάς και οι εξελίξεις στην Τουρκία. Θα έλεγα μάλιστα ότι συνδέονται οι δύο εκλογές και δημιουργούν νέα δεδομένα στο πεδίο της εξωτερικής μας πολιτικής..
Το αποτέλεσμα των εκλογών στη Γαλλία, με δεδομένη την αντιδιαμετρική στάση των δύο υποψηφίων απέναντι στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, πιθανόν να δημιουργήσει νέες ισορροπίες εντός Ε.Ε.
Ποιά πρέπει να είναι η στάση μας την επόμενη ημέρα;
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)