Θηλιά Βρυξελλών για μέτρα-σοκ τώρα

Από Τα Νέα

Εντολή για πρόσθετα σκληρά μέτρα δημοσιονομικής λιτότητας, τα οποία περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη μείωση των μισθών του ευρύτερου δημόσιου τομέα, την κατάργηση- και όχι απλώς τη μείωση- επιδομάτων, το ψαλίδισμα των μεγαλύτερων συντάξεων και το ολοκληρωτικό πάγωμα των προσλήψεων, δίνει η Κομισιόν στην ελληνική κυβέρνηση.

Μάλιστα- και ενώ φουντώνουν τα σενάρια για ευρωπαϊκή βοήθεια προς τη χώρα μας σε περίπτωση ακόμα χειρότερων εξελίξεων στις αγορές- παρέχει διορία μόλις ενός μήνα για την κοινοποίησή τους στις Βρυξέλλες και δύο μηνών για την εφαρμογή τους. Οι εντολές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα ανακοινωθούν επισήμως την Τετάρτη (3 Φεβρουαρίου) και πρόκειται να υιοθετηθούν από το ΕCΟFΙΝ που θα πραγματοποιηθεί στις 15 του ερχόμενου μήνα, στο πλαίσιο της υπαγωγής της Ελλάδας στο τρίτο στάδιο της επιτήρησης.

Οι Βρυξέλλες με την απόφασή τους- την οποία αποκαλύπτουν «ΤΑ ΝΕΑ»- απορρίπτουν ουσιαστικά το Πρόγραμμα Σταθερότητας που υπέβαλε το οικονομικό επιτελείο ως ανεπαρκές για τη μείωση του ελλείμματος, έστω και κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες το 2010, αλλά και την επίτευξη του τελικού στόχου για μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% μέχρι το τέλος του 2012.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά γίνεται ευθεία αναφορά στα προβλήματα που δημιουργεί η δημοσιονομική αδυναμία της Ελλάδας στην ευρωζώνη: γι΄ αυτόν τον λόγο- και καθώς στις Βρυξέλλες υπάρχει πλέον ο φόβος ότι η περίπτωση της χώρας μας θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ντόμινο- τίθεται και χαμηλό πλαφόν στον δανεισμό, στον οποίο επιτρέπεται να προβεί η χώρα για κάθε έτος (2010, 2011 και 2012).

Η Επιτροπή, όπως αναμενόταν άλλωστε μετά και τις σχετικές δηλώσεις τόσο του πρόεδρου της κ. Μπαρόζο όσο και του προέδρου του Γιουρογκρούπ κ. Γιούνκερ, έχει σαφέστατα ξεφύγει με το κείμενό της από τη μορφή των συνήθων συστάσεωνόπως ήταν η περίπτωση στα προηγούμενα στάδια της επιτήρησης για το υπερβολικό έλλειμμα. Έχει πλέον περάσει στο στάδιο των εντολών, χωρίς να αφήνει περιθώρια παρεκτροπής από το ενδιαφερόμενο κράτος-μέλος (στη συγκεκριμένη περίπτωση την Ελλάδα). Δεν γίνεται ωστόσο καμιά αναφορά στο τι θα συμβεί στην περίπτωση που η Ελλάδα δεν συμμορφωθεί- προφανώς, όπως έλεγαν κοινοτικές πηγές, επειδή οι κυρώσεις δεν προβλέπονται ούτε από τη Συνθήκη της Λισαβώνας. Παρ΄ όλα αυτά, γίνονται υπαινιγμοί για τον ρόλο που μπορεί να παίξουν οι διεθνείς αγορές, κάτι που παραπέμπει ευθέως σε τιμωρία της Ελλάδας...

Οι παρενέργειες. Οι εντολές των Βρυξελλών θα έχουν προφανείς πολιτικές συνέπειες. Κατ΄ αρχάς, σε άμεσο χρόνο θα φέρουν σε εξαιρετικά δύσκολη θέση τον Πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, ο οποίος- όπως έλεγαν κοινοτικές πηγές- θα προσέλθει στη Σύνοδο Κορυφής της 11ης Φεβρουαρίου περίπου ως ηγέτης υπό επιτροπεία. Δεύτερον, το οικονομικό επιτελείο θα χρεωθεί, εντός κι εκτός κυβέρνησης, την ουσιαστική απόρριψη του Προγράμματος Σταθερότητας, το οποίο υποτίθεται ότι έγινε με τη στενή συνεργασία και καθοδήγηση τεχνοκρατών της Κομισιόν. Το κυριότερο όμως είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση θα βρεθεί μπροστά σε ένα αδυσώπητο δίλημμα και έχοντας ελάχιστο χρόνο να αποφασίσει: ή θα υπακούσει στις εντολές για άνευ προηγουμένου λιτότητα- που ούτε καν η Ιρλανδία δεν έχει εφαρμόσει- και θα αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο γενικευμένης κοινωνικής αναταραχής ή θα αρνηθεί να εφαρμόσει τις εντολές- ή κάποιες από αυτές- και θα τιμωρηθεί από τις αγορές.


«Αιματηρές» περικοπές μέσα σε 60 ημέρες


Μέχρι τις 15 Μαΐου η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να έχει εφαρμόσει μια σειρά πρόσθετων μέτρων κυρίως στον τομέα των δαπανών, αλλά και των εσόδων. Μεταξύ αυτών:

ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ
Δημιουργία αποθεματικού από τις περικοπές των δαπανών του προϋπολογισμού κατά 10% ΜΙΣΘΟΙ
Μείωση του μισθολογικού κόστους μέσω της μείωσης των μέσων μισθών στο Δημόσιο, τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και την αυτοδιοίκηση και εφαρμογή περικοπών στην απασχόληση. Ζητούν να μη γίνει καμιά νέα πρόσληψη το 2010, αλλά και κατάργηση των κενών θέσεων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, περιλαμβανομένων των συμβάσεων ορισμένου χρόνου. Τονίζεται δε, ότι δεν πρέπει να αντικατασταθούν οι μόνιμοι υπάλληλοι που συνταξιοδοτούνται.

ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ
Περικοπή των ειδικών επιδομάτων που καταβάλλονται στους υπαλλήλους (περιλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από λογαριασμούς εκτός προϋπολογισμού) του δημόσιου τομέα.

ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ
Υιοθέτηση περικοπών του ανώτατου ορίου των συντάξεων. Επίσης, μέτρα περιορισμού των επικουρικών συντάξεων, όπως και άλλων πρόσθετων παροχών για τους ασφαλισμένους.

ΦΟΡΟΙ
Εφαρμογή προοδευτικής φορολογικής κλίμακας για όλες τις πηγές εισοδήματος και οριζόντια, ενιαία αντιμετώπιση του εισοδήματος, είτε προέρχεται από εργασία είτε από κεφάλαια- όπως έχει ήδη προαναγγείλει η κυβέρνηση.

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ
Στη διάρκεια του 2010, η Ελλάδα οφείλει επίσης να προχωρήσει στη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού συστήματος, ώστε αυτό να καταστεί βιώσιμο. Η μεταρρύθμιση θα πρέπει να περιλαμβάνει την προοδευτική αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης τόσο για τους άντρες όσο και για τις γυναίκες και τη μεταβολή του ποσοστού αναπλήρωσης «ώστε να αντικατοπτρίζει καλύτερα τις εισφορές που έχουν καταβληθεί στη διάρκεια του συνόλου της επαγγελματικής ζωής και να βελτιώνει τη δικαιοσύνη μεταξύ των γενεών»- πράγμα που σημαίνει μείωση των συντάξεων. Επίσης, ζητείται η «εκλογίκευση» του συστήματος ειδικών επιδομάτων των χαμηλοσυνταξιούχων (όπως το ΕΚΑΣ).

ΠΡΟΕΙΣΠΡΑΞΗ
Εισαγωγή προείσπραξης φόρου για τους ελεύθερους επαγγελματίες.

ΠΟΤΑ- ΤΣΙΓΑΡΑ
Αύξηση της φορολογίας στα αλκοολούχα ποτά και τα τσιγάρα σε σύγκριση με τον φόρο που ίσχυε στις 31 Δεκεμβρίου 2009- έχει ήδη υιοθετηθεί από την κυβέρνηση.

ΑΚΙΝΗΤΑ
Επιβολή μόνιμων προστίμων και τελών σε όλα τα ακίνητα με πολεοδομικές παραβάσεις και αύξηση της φορολογίας επί του συνόλου των ακινήτων.

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ
Λεπτομερή ανακοίνωση και εφαρμογή της φορολογικής μεταρρύθμισης μέχρι τα τέλη Μαρτίου.

ΚΑΥΣΙΜΑ- Ι.Χ.
Εφόσον το κρίνει απαραίτητο η Ελλάδα, μπορεί να επιβάλει πρόσθετη φορολογία σε αγαθά πολυτελείας, όπως τα ιδιωτικά αυτοκίνητα και να προχωρήσει στην αύξηση της φορολογίας στα καύσιμα.

ΦΟΡΟΑΠΑΛΛΑΓΕΣ
Κατάργηση όλων των εξαιρέσεων και αυτοτελούς φορολόγησης στο φορολογικό σύστημα- σε αντίθεση με τα όσα έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση, όπως για παράδειγμα με τους στρατιωτικούς.

ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ
Η αρχή «προσλαμβάνεται ένας για κάθε πέντε που φεύγουν» θα πρέπει να αρχίσει να εφαρμόζεται ήδη από το 2010, μετά την περίοδο του πλήρους παγώματος των προσλήψεων.


Ασφυκτικές προθεσμίες...


Όπως αναφέρει η απόφαση της Επιτροπής, «η Ελλάδα θα πρέπει να υποβάλει μέχρι τις 16 Μαρτίου μια έκθεση που θα ανακοινώνει τα πρόσθετα μέτρα για τη διασφάλιση των δημοσιονομικών στόχων του 2010». Από εκεί και πέρα, θα υποβάλλονται λεπτομερείς εκθέσεις από τις 15 Μαΐου και μετά, και θα δημοσιοποιούνται. Σε αυτές θα αναφέρεται η πορεία εφαρμογής των μέτρων, αλλά και επακριβώς οι εξελίξεις ακόμη και στα οικονομικά των δημοσίων επιχειρήσεων και την απασχόληση του δημόσιου τομέα. Ανά τρίμηνο η Επιτροπή και το Συμβούλιο θα εκδίδει την «ετυμηγορία» του, για το κατά πόσον η Ελλάδα συμμορφώνεται στις εντολές.

... για άγρια λιτότητα
Oι στόχοι που, σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, πρέπει να υλοποιήσει η κυβέρνηση είναι:

1. Η Ελλάδα πρέπει να εξέλθει από τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος το αργότερο μέχρι τη λήξη του 2012.

2. Η προσαρμογή θα γίνει μέσω της μείωσης τουλάχιστον κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ το 2010 και το 2011 και τουλάχιστον 2,5% το 2012. 3. Η προσαρμογή για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος θα περιλαμβάνει ετήσια διαρθρωτική προσαρμογή που οδηγεί σε ονομαστικό έλλειμμα που δεν ξεπερνά τα 21,270 δισ. ευρώ το 2010, τα 14,170 δισ. ευρώ το 2011 και τα 7,360 δισ. το 2012.

4. Η προσαρμογή για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος θα περιλαμβάνει διαρθρωτική προσαρμογή που θα οδηγεί σε ετήσια μεταβολή στο συνολικό χρέος που δεν θα υπερβαίνει τα 22,240 δισ. ευρώ το 2010, τα 11,320 δισ. το 2011 και τα 4,510 δισ. το 2012.


Πιο κοντά το ευρω-σωσίβιο

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΕΙΡΗΝΗ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ

Το μήνυμα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα αφήσει την Ελλάδα στην τύχη της, αλλά θα της ρίξει ευρω-σωσίβιο αν χρειαστεί, έγινε χθες σαφές από δηλώσεις αξιωματούχων και δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου. Ωστόσο, η ιδέα δεν έχει πάρει ακόμη οριστική μορφή, ενώ εξακολουθεί να έχει εχθρούς, ιδίως στη Γερμανία.

«Η συζήτηση υπάρχει, αλλά συμφωνία δεν υπάρχει ακόμη», σύμφωνα με υψηλόβαθμη πηγή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Υπάρχουν παράγοντες που είναι αντίθετοι. Αυτοί υποστηρίζουν ότι για να βάλουν οι Έλληνες μυαλό πρέπει να τους αφήσουμε να πέσουν στον γκρεμό!».

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στους κύκλους αυτών που είναι αντίθετοι περιλαμβάνονται κυρίως Γερμανοί, μέλη της συντηρητικής κυβέρνησης, αλλά και τραπεζίτες, όπως ο διοικητής της Κεντρικής της Τράπεζας κ. Άξελ Βέμπερ, καθώς και ο οικονομικός σύμβουλος της κυβέρνησης και πρώην μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Ο. Ίσινγκ. Ακόμη και η καγκελάριος κ. Α. Μέρκελ φέρεται να εξακολουθεί να έχει επιφυλάξεις, καθώς δεν εμπιστεύεται ότι η Ελλάδα θα πάρει τα απαραίτητα μέτρα λιτότητας, ενώ η δήλωση του υπουργού Οικονομίας και μέλους του συγκυβερνώντος κόμματος των Ελεύθερων Δημοκρατών κ. Ρ. Μπρόντερλε ότι η Ελλάδα δεν δικαιούται τη συμπάθειά του είναι χαρακτηριστική.

Αντίθετα, στην κυβέρνηση της Γαλλίας, αλλά και στις άλλες χώρες του μεσογειακού Νότου, με πρώτη τη σοσιαλιστική κυβέρνηση της Ισπανίας, βρίσκονται οι υποστηρικτές της ιδέας. «Κανένα κράτος- μέλος δεν είναι μόνο του», είπε χθες η Γαλλίδα υπουργός Οικονομικών κ. Κ. Λαγκάρντ. «Είμαστε από κοινού υπεύθυνοι». «Παρακαλώ», είπε χθες ο κ. Χ. Αλμούνια. «Η Ελλάδα δεν θα χρεοκοπήσει. Στην ευρωζώνη δεν υπάρχει χρεοκοπία, γιατί με το ενιαίο νόμισμα η πιθανότητα να εξασφαλίσεις χρηματοδότηση στο νόμισμά σου είναι πολύ μεγαλύτερη».

Επιφυλάξεις. Σύμφωνα πάντως με την υψηλόβαθμη πηγή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακόμη και οι υποστηρικτές της ιδέας θέλουν να είναι σίγουροι ότι η Ελλάδα «έβαλε μυαλό» και ότι θα πάρει τα σκληρά μέτρα που απαιτούνται.

Ο Γ. Προβόπουλος. Μέτρα τώρα για να καμφθούν οι πιέσεις των αγορών ζήτησε και ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλος σε δηλώσεις του κατά τη χθεσινή επίσκεψή του στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κ. Παπούλια. Μάλιστα, εξέφρασε την αισιοδοξία του για την αποφασιστικότητα του Πρωθυπουργού στο θέμα αυτό. «Οι πιστωτές μας θεωρούν ότι πρέπει να κινηθούμε πολύ πιο γρήγορα, πολύ πιο αποφασιστικά, και αυτό αντανακλάται στα spreads», δήλωσε ο κ. Προβόπουλος.

Αναφερόμενος στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Πρωθυπουργό είπε ότι «διατράνωσε την αποφασιστικότητά του να χειριστεί με αμεσότητα το ζήτημα αυτό και αυτό δίνει αισιοδοξία. Πιστεύω ότι τα σύννεφα θα αρχίσουν να διαλύονται σύντομα».


Φαϊνάνσιαλ Τάιμς: «Έσχατη λύση η βοήθεια»

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ

Για ευρω-σωσίβιο μιλούν και οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς». Στο χθεσινό πρωτοσέλιδο δημοσίευμά τους με τον τίτλο «Η Ε.Ε. δίνει σήμα ότι θα υποστηρίξει την Ελλάδα ως έσχατη λύση», αναφέρεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκαθάρισε (προ)χθες πως δεν θα εγκαταλείψει την Ελλάδα. Η βρετανική εφημερίδα κάνει ιδιαίτερη αναφορά στις δηλώσεις του επιτρόπου Μπαρόζο ότι οι οικονομικές πολιτικές δεν αποτελούν μόνο θέμα εθνικής αλλά και ευρωπαϊκής ανησυχίας και επικαλείται (όπως και η «Ιnternational Ηerald Τribune») ανώνυμες υψηλόβαθμες πηγές στους κόλπους της Ε.Ε. πως «η Ελλάδα θα γίνει αποδέκτης έκτακτης βοήθειας με τη συνδρομή κυβερνήσεων της ευρωζώνης και της Κομισιόν αλλά όχι του ΔΝΤ». Πάντως, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, οι χώρες της ευρωζώνης διστάζουν να πουν πως θα βοηθήσουν την Ελλάδα επειδή κάτι τέτοιο «θα μείωνε τις πιέσεις στην Αθήνα και θα τάραζε τις αγορές».

Η Ελλάδα είναι το κύριο θέμα και στην πρώτη σελίδα της χθεσινής «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ». Υπό τον τίτλο «Οι Έλληνες εκλιπαρούν τη βοήθεια των αγορών», η εφημερίδα αναφέρει πως η πίεση επί του ελληνικού χρέους εντάθηκε στις διεθνείς χρηματαγορέςκαι οι χώρες της Ευρώπης αποδύθηκαν σε αγώνα δρόμου για να ανακοινώσουν μέτρα δημοσιονομικής πειθαρχίας. Η εφημερίδα φιλοξενεί και συνέντευξη του Γ. Παπακωνσταντίνου από το Νταβός.

Εφ’ όλης της ύλης συνάντηση Επί 3,5 ώρες συζητούσαν στο Λονδίνο οι κ. Δρούτσας και Nταβούτογλου

Από την Καθημερινή

Εφ’ όλης της ύλης ανασκόπηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων είχαν την ευκαιρία να κάνουν ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών κ. Δημήτρης Δρούτσας και ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας κ. Αχμέτ Νταβούτογλου στο διάρκειας 3,5 ωρών δείπνο τους, αργά το βράδυ της Πέμπτης, στο Λονδίνο. Στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκαν, όπως ήταν αναμενόμενο, οι επιστολές που αντήλλαξαν οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών κ. Γιώργος Παπανδρέου και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Παράλληλα, συζητήθηκε ο τρόπος με τον οποίο θα υλοποιηθεί η εντατικοποίηση των επαφών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Νέος ορίζοντας
Ο κ. Νταβούτογλου, που διέκρινε, σύμφωνα με δηλώσεις του, «νέο ορίζοντα» στις διμερείς σχέσεις, κάλεσε τον κ. Δρούτσα στην Αγκυρα, ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ αποδέχθηκε την πρόταση και η επίσκεψη θα λειτουργήσει ως προετοιμασία της έλευσης Ερντογάν στην Αθήνα. Η ελληνική πλευρά προσπαθεί να χαλιναγωγήσει τους ρυθμούς που επιθυμεί η Αγκυρα να λάβουν αυτές οι επισκέψεις. Ετσι, ενώ από τουρκικής πλευράς είχε εκφρασθεί η επιθυμία εντός των επόμενων δύο μηνών να έχουν γίνει και οι δύο επισκέψεις, πηγές του ελληνικού ΥΠΕΞ αναφέρουν ότι η Αθήνα βλέπει στο διάστημα αυτό να πραγματοποιείται η επίσκεψη Δρούτσα στην Τουρκία και η επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα να πραγματοποιηθεί προς τις αρχές καλοκαιριού.

Ο κ. Δρούτσας, σε συνέντευξή του στο ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ, δήλωσε ότι θα μεταβεί στην Αγκυρα έπειτα από σοβαρή προετοιμασία. Οπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές, στην προχθεσινή συνάντηση στο Λονδίνο η τουρκική πλευρά συναίνεσε στην εντατικοποίηση των διερευνητικών επαφών για το θέμα της υφαλοκρηπίδας. Ετσι, συμφωνήθηκε να αξιολογηθεί άμεσα από μια κοινή επιτροπή το πόσο έχουν έως τώρα προχωρήσει οι διερευνητικές και σε ποια σημεία θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα. Ακολούθως, θα γίνει μια συνάντηση των εκπροσώπων των δύο χωρών, στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών και μετά ο κ. Δρούτσας θα μεταβεί στην Τουρκία. Η τουρκική πλευρά, πάντως, αποφεύγει, προς το παρόν, να απαντήσει στο αίτημα του κ. Παπανδρέου για δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα και, εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία, από κοινού παραπομπή στη Χάγη.

Οι κ. Δρούτσας και Νταβούτογλου συζήτησαν, επίσης, τους τομείς στους οποίους οι δύο χώρες μπορούν να συνεργασθούν σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως η κλιματική αλλαγή, σε περιφερειακό επίπεδο, όπως η Μέση Ανατολή, αλλά και σε διμερές, όπως η οικονομία, ο πολιτισμός, ο τουρισμός. Ετέθη και το θέμα της μετανάστευσης, με την ελληνική πλευρά να επιμένει στην εφαρμογή του διμερούς πρωτοκόλλου επανεισδοχής που έχει υπογραφεί.

Οι δύο υπουργοί δείπνησαν μόνοι, χωρίς την παρουσία αντιπροσωπειών και η Αθήνα κάνει λόγο για πολύ χρήσιμη συνάντηση, καθώς οι κ. Δρούτσας και Νταβούτογλου θα σηκώσουν το βάρος υλοποίησης των αποφάσεων των πρωθυπουργών των δύο χωρών για αλλαγή στο κλίμα των διμερών σχέσεων.

Έντονος προβληματισμός για Ελληνοτουρκικά

Ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ. Αντώνης Σαμαράς, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Έντονο προβληματισμό προκαλεί η απόκρυψη του συνολικού περιεχομένου των επιστολών που αντάλλαξαν οι Πρωθυπουργοί Ελλάδος και Τουρκίας, επικείμενης μάλιστα της συνάντησης των δύο στο Νταβός και της προγραμματισμένης επίσκεψης του κ. Ερντογάν στην Αθήνα.

Ενισχύεται έτσι η εντύπωση, που από καιρό είχα επισημάνει, ότι η χώρα μας διολισθαίνει σε διμερή διάλογο με την Τουρκία, εφ’ όλης της ύλης και μάλιστα κεκλεισμένων των θυρών.

Και τούτο, την ώρα που η Τουρκία σαφέστατα προσθέτει ολοένα και περισσότερα ‘’προβλήματα και διεκδικήσεις’’ στην ατζέντα των Ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Ζητούμε, επομένως, τη δημοσίευση των επιστολών αυτών, προκειμένου να ενημερωθεί για το περιεχόμενό τους η πολιτική ηγεσία της χώρας, ώστε να τοποθετηθεί υπεύθυνα για την πορεία των Ελληνοτουρκικών σχέσεων».

Ηγέτης: η σημασία και ενδείξεις

Από την Καθημερινή (http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_10/01/2010_386227)

Tου Χρηστου Γιανναρα

Ενας ηγέτης (κάθε ηγέτης) κρίνεται χωρίς προθεσμίες – από την πρώτη στιγμή που αναλαμβάνει ηγετικές ευθύνες. Το αίτημα «να του δώσουμε χρόνο» (να μην βιαστούμε στις κρίσεις μας), όταν εμφανίζεται, είναι προγνωστικό σημάδι εγγυημένης ηγετικής ανικανότητας.

Το ηγετικό χάρισμα δεν γεννιέται με την εκλογή στο ηγετικό υπούργημα ούτε το αποκτά κανείς με τον καιρό, «μαθαίνοντας» να ασκεί ηγεσία. Ο ηγέτης είναι ηγέτης προτού τον εκλέξουν για ηγέτη. Είναι έτοιμος να ηγηθεί επειδή έχει στόχους, πιστεύει στους στόχους του με μαχητική αποφασιστικότητα. Τόσο οι στόχοι του (το διαγνωστικό του χάρισμα σφυρηλατημένο στο αμόνι επίπονης σπουδής) όσο και το πείσμα για την επίτευξή τους, είναι δεδομένα αμέσως ευδιάκριτα στον λόγο του ηγέτη: Δεν υπάρχει λέξη περιττή ή συμβατική όταν μιλάει, ούτε παραμικρή έκφραση που να αποβλέπει στον εντυπωσιασμό και όχι στην ουσία.

Αυτά από την πρώτη στιγμή, όταν ακόμα ευχαριστεί τους εκλέκτορες για την εκλογή του. Η λιτότητα λόγων, χειρονομιών, συναισθηματικών διαχύσεων εγγυάται το ηγετικό χάρισμα. Οπως και η ικανότητα αξιολόγησης της ανθρώπινης ποιότητας: Ποιοι είναι οι άμεσοι συνεργάτες του ηγέτη, οι επιτελείς του, ποιοι τον πλαισιώνουν στις δημόσιες εμφανίσεις του – αν απαιτεί από τους επιτελείς του να τον κρίνουν αδυσώπητα, να ελέγχουν απροκατάληπτα και να μεταφέρουν με συνέπεια στην πράξη τη στρατηγική του.

Ο συμβιβασμός με τη μετριότητα, με ασήμαντα αναστήματα ανθρώπων που (προφανώς υστερόβουλα) συνέργησαν στην εκλογή του ηγέτη, είναι τεκμήριο απουσίας ηγετικού χαρίσματος. Το ίδιο και ο συμβιβασμός με σκοπιμότητες για την εξασφάλιση «ισορροπιών» στο εσωτερικό της όποιας κουζίνας ή καμαρίλας: κομματικής, κυβερνητικής, αρχιεπισκοπικής – οποιασδήποτε. Οσα προσόντα κι αν θρυλείται ότι διαθέτει ένας καινούργιος ηγέτης, ακυρώνονται κυριολεκτικά όταν διανείμει θώκους ή ανεχθεί να παραμείνουν σε θώκους ασημαντότητες, μόνο για να ξεπληρώσει υποχρεώσεις, να εξοφλήσει εκδουλεύσεις υποστηρικτών του, να χρυσώσει το χάπι σε αποτυχημένους ανταγωνιστές του. Η ανοχή της μετριότητας προεξοφλεί με αδήριτη νομοτέλεια το Βατερλώ του ηγέτη.

Ο ηγέτης δεν σταματάει ποτέ στο σύμπτωμα, δεν περισπάται στην περιπτωσιολογία. Αφορμάται από το σύμπτωμα για να καταδείξει τα πραγματικά αίτια που πρέπει να αντιμετωπιστούν για να εκλείψει το αρνητικό σύμπτωμα ή να εδραιωθεί το θετικό. Δεν έχει πρωτεύουσα σημασία το άλφα ή το βήτα πρόσωπο με ανόητους ή μηδενιστικούς δογματισμούς, που του ανατίθενται καίριες ευθύνες στο υπουργείο Παιδείας. Σημασία έχει πώς θα εξασφαλιστεί η τήρηση του Συντάγματος που καθορίζει τους σκοπούς της Παιδείας, ώστε να μην μπορεί ο κάθε άσχετος, τυχάρπαστος ή εξαρτημένος από «ξένα κέντρα αποφάσεων», υπουργός να διορίζει τον οποιοδήποτε συμπλεγματικό «αποδομιστή» υπεύθυνο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

Ούτε σταματάει ο ηγέτης στη δυσφορία ή στην αμηχανία που βιώνει η ελλαδική κοινωνία από τη σχεδόν ανεξέλεγκτη εισβολή τεράστιου (για τα πληθυσμιακά δεδομένα της χώρας) αριθμού οικονομικών μεταναστών. Το πρόβλημα για τον ηγέτη είναι η τρομακτική υποβάθμιση τής κατά κεφαλήν καλλιέργειας των Ελλήνων, επομένως η ανικανότητά τους να αφομοιώσουν τέτοιο πλήθος αλλοδαπών. Η πείρα της Ιστορίας βεβαιώνει ότι, στην περίπτωση μείξης λαών, φυλών, εθνοτήτων, ο πολιτιστικά υπέτερος (με υψηλότερη κατά κεφαλήν καλλιέργεια) αφομοιώνει τον πολιτιστικά υποδεέστερο – χάρη σε αυτή την αρχή ο Ελληνισμός, από την υποταγή του στους Ρωμαίους (146 π.Χ.) ώς το 1821, κατόρθωσε να εξελληνίσει και αφομοιώσει δεκαεφτά (17) διαφορετικές πληθυσμικές ομάδες που κατά περιόδους εισέβαλαν και εγκαταστάθηκαν στις κυρίως ελληνικές περιοχές.

Για τους σημερινούς Μετα-έλληνες, πολιτιστική υπεροχή είναι η μεγιστοποίηση της καταναλωτικής ευχέρειας – έχουμε ίδια εκδοχή και αξιολόγηση του «πολιτισμού» με τους τριτοκοσμικούς μετανάστες. Μοιάζουμε και πιο λιμασμένοι από αυτούς στην απληστία μας, διολισθαίνουμε όλο και περισσότερο στον πρωτογονισμό της ιδιοτέλειας, της εγωκεντρικής βουλιμίας. Βαρβαρωδέστατα άγλωσσοι, με μανιώδη «προοδευτική» υστερία να «απομηθεύσουμε» την Ιστορία μας, να αποποιηθούμε κάθε πολιτιστικό κληροδότημα: σε ποια ελληνική ταυτότητα να προσλάβουμε άξεστους τριτοκοσσμικούς μετανάστες; Ενας μπροστάρης με ηγετικό χάρισμα ξέρει ότι το κοινωνικό πρόβλημα που δημιουργούν οι δύσμοιροι αλλοδαποί δεν αντιμετωπίζεται με ελέγχους αστυνομικούς ή με παροχές δικαιωμάτων ψήφου. Το πρόβλημα απαιτεί άλλη πολιτική στελέχωση του υπουργείου Παιδείας, άλλη οργάνωση των σχολείων, ριζική αλλαγή των πανεπιστημιακών τμημάτων που ετοιμάζουν εκπαιδευτικούς. Χρειάζονται μέτρα αναβάθμισης της συλλογικής αυτοσυνειδησίας και αξιοπρέπειας, για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της εισβολής των μεταναστών.

Πίσω από την απειλή, ο ηγέτης θα διαβλέψει την ευκαιρία: Ο Ελληνισμός φθίνει πληθυσμικά με ρυθμούς που εγγυώνται εγγύτατη την ιστορική του εξαφάνιση. Η απειλή κατάλυσης της κοινωνικής συνοχής από την ανεξέλεγκτη εισροή αλλοδαπών στη χώρα μπορεί, πολιτικά, να μετατραπεί σε ευκαιρία με την αφομοίωση των επήλυδων. Γι’ αυτό και η εκπαιδευτική πολιτική, όπως και ο κοινωνικός έλεγχος των ΜΜΕ (το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο), μαζί με οικονομική ενίσχυση (όχι δημεύσεις) του κοινωνικού έργου των εκκλησιαστικών ενοριών, είναι τα πρωτεύοντα μέτρα για να νιώσουν οι μετανάστες την Ελλάδα καινούργια πατρίδα τους, επιθυμητή και σεβαστή.

Με σπιθαμιαίους ηγέτες, δεκαετίες τώρα, το υπουργείο Παιδείας και τα ασυνείδητης κερδοσκοπίας ΜΜΕ απεργάζονται μεθοδικά τον αφελληνισμό των Ελλήνων, όχι τον εξελληνισμό των επήλυδων. Τυχάρπαστες μετριότητες, σε ρόλους πρακτορίσκων ξένων συμφερόντων και υπηρεσιών, προωθούνται σε καίριες για την Παιδεία και την Ενημέρωση θέσεις. Και αν καταγγελθεί η αυθαιρεσία, εξεγείρεται αστραπιαία η συντονισμένη με απίστευτη ομοτροπία (σαν από ντουντούκα) ομάδα των «προοδευτικών» εθνομηδενιστών, από τη νεοφιλελεύθερη Δεξιά ώς την «ανανεωτική» τάχα Αριστερά, για να παραμείνουν αμετακίνητοι οι τριτοκλασάτοι πρακτορίσκοι στα πόστα τους.

Το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα αποκλείει να εμφανιστεί ηγέτης με στόφα ηγέτη. Τα κόμματα έχουν αποδειχθεί επαγγελματικές συντεχνίες, μαφίες διαπλεκόμενων συμφερόντων, όπου «σταδιοδρομεί» κανείς ξεκινώντας από τον συνδικαλισμό ή τις κομματικές νεολαίες, δηλαδή μόνο πειθήνια υποταγμένος στους όρους του συστήματος. Οσες προθεσμίες κι αν δώσουμε στους κατά συνθήκη ηγέτες, τόλμη ριζικών θεσμικών μεταρρυθμίσεων για κοινωνική ανάταξη δεν μπορεί να υπάρξει. Ο δημόσιος λόγος που ζητάει, δεκαετίες τώρα, πολιτική αλλαγή, θα παραμείνει εξωπραγματικό ευχολόγιο.

Ο Ελληνισμός δεν είναι φυλετική ιδιότητα, είναι πολιτισμός. Αν η οικονομική μας κρίση επιταθεί και αρχίσουν οι επιθέσεις και λεηλασίες στα σούπερ μάρκετ, θα είναι ανύπαρκτη η διαφορά των αφελληνισμένων Ελλήνων από τους μη εξελληνισμένους αλλοδαπούς.

Για να καταστεί η πράσινη ανάπτυξη πλεονασμός...

Δημοσιεύεται στην έκδοση η Ελλάδα το 2010 που κυκλοφορεί μαζί με τον Κόσμο το 2010 του Economist, από τις Ειδικές Εκδόσεις - Καθημερινή

Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής απαιτεί τη συστράτευση όλων των κρατών. Για το σκοπό αυτό στις αρχές Νοεμβρίου 2009 η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε, μιλώντας ενώπιον των δύο Σωμάτων της αμερικανικής Γερουσίας, ότι «Δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής», προτρέποντας τους διεθνείς παράγοντες να καταλήξουν σε μία συμφωνία το Δεκέμβριο στην Κοπεγχάγη.

Σε εθνικό επίπεδο συζητώντας ή καλύτερα γράφοντας για την Ελλάδα το 2010, αλλά έχοντας πάντα κατά νου το 2020, όπως κάνει και η παρούσα έκδοση, θα πρότεινα στον τομέα των πράσινων επενδύσεων ή γενικότερα της πράσινης ανάπτυξης να βάλουμε ως κοινωνία δύο στόχους. Ο πρώτος απαιτεί εφαρμογή και υλοποίηση εντός του 2010, ενώ ο δεύτερος θα είναι ο απότερος στόχος των πολιτικών στον εν λόγω τομέα.

Ο πρώτος, λοιπόν, στόχος είναι να γίνει μία συζήτηση για το κόστος των πράσινων επενδύσεων και γενικά της πράσινης ανάπτυξης. Μία συζήτηση η οποία πρέπει να ξεκινήσει από τον ορισμό της για τη χώρα μας. Και αυτό γιατί, παρότι τελευταία γίνεται πολλή συζήτηση από όλους μας για αυτήν, θεωρώ ότι λίγοι κατανοούν το ακριβές περιεχόμενο της έννοιας και την επίπτωση της εφαρμογής της στην καθημερινότητά τους. Αυτό το έλλειμμα πληροφόρησης αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για την ουσιαστική εφαρμογή της πράσινης ανάπτυξης.

Για το «καλό» της λοιπόν, θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να γίνει κατανοητή ως έννοια και να καθορισθούν τα πεδία εφαρμογής της στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. «Αρχή της επιστήμης η των ονομάτων επίσκεψις», λοιπόν, και στην περίπτωση της πράσινης ανάπτυξης. Σε δεύτερη φάση απαιτείται η περιγραφή του περιεχομένου της για τη χώρα μας. Η Ελλάδα είναι κατ’ εξοχήν μια χώρα που παράγει το μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ της στον τομέα των υπηρεσιών, με τη ναυτιλία και τον τουρισμό να κατέχουν τα πρωτεία και τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες να ακολουθούν. Γι αυτούς τους σημαντικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας, τί σημαίνει πράσινη ανάπτυξη; Και επιπλέον τί σημαίνει πράσινη ανάπτυξη για τον αγροτικό τομέα ή τον κατασκευαστικό κλάδο που απασχολούν πολυάριθμο εργατικό δυναμικό σε όλη τη χώρα;

Η συζήτηση αυτή πρέπει να γίνει άμεσα και να αναλύσει τα κόστη και τα οφέλη από την πράσινη στροφή της οικονομίας για σειρά επαγγελμάτων και κλάδων. Μόνον τότε θα πεισθούν όλοι για το περιεχόμενο και, κυρίως, για την ωφελιμότητα της πράσινης ανάπτυξης. Το σίγουρο είναι ότι για κάποιους κλάδους η στροφή στην πράσινη ανάπτυξη θα έχει τουλάχιστον βραχυπρόθεσμο κόστος. Αυτό το κόστος χρειάζεται να γίνει σαφές και να μετατραπεί σε μελλοντικό όφελος, με τις κατάλληλες πολιτικές. Άλλωστε το κόστος της αδράνειας θα πλήξει βαρύτατα την παγκόσμια οικονομία μειώνοντας κατά 5% έως 20% το παγκόσμιο ΑΕΠ, σύμφωνα με την έκθεση Stern[1].

Στον τομέα λοιπόν της πράσινης ανάπτυξης, η προσέγγιση μας ως χώρα, με ορίζοντα και το 2020, πρέπει να κινείται στα ευρωπαϊκά πλαίσια και τις σχετικές δεσμεύσεις για μείωση των αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 20% και για αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο 20% της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης έως το 2020. Προς αυτή την κατεύθυνση πρόκειται να συμβάλει αποφασιστικά, σε επίπεδο χρηματοδότησης, η αξιοποίηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» με συνολικό προϋπολογισμό 2,25 δισ. € και γενικούς στόχους 1^ον την αειφορική διαχείριση των περιβαλλοντικών μέσων, του φυσικού αποθέματος και των Αστικών Κέντρων και 2^ον τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της Δημόσιας Διοίκησης στο σχεδιασμό και την εφαρμογή περιβαλλοντικής πολιτικής και τη βελτίωση της απόκρισης της Κοινωνίας και των Πολιτών σε θέματα Περιβαλλοντικής Προστασίας.

Για την ταχύτερη και καλύτερη συμμόρφωση της χώρας μας με τις ανωτέρω δεσμεύσεις χρειάζεται να τεθεί ένας ευρύτερος μακροπρόθεσμος στόχος, όπως αναφέραμε στην αρχή. Ο στόχος αυτός είναι ταυτόχρονα και ένα μεγάλο στοίχημα για την ελληνική κοινωνία: Μέχρι το 2020 ο όρος πράσινη ανάπτυξη να καταστεί πλεονασμός. Δηλαδή, η ανάπτυξη στην Ελλάδα να είναι, μέχρι το 2020, συνώνυμη της προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και των διαθέσιμων πόρων. Αυτός ο στόχος είναι κοινός και απαιτεί τη συμμετοχή όλων: της πολιτείας, των επιχειρήσεων, των μη κυβερνητικών οργανώσεων, των πολιτών.

---

[1] Υπουργείο Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου, επισκόπηση Stern σχετικά με τα οικονομικά μεγέθη της κλιματικής αλλαγής, 2006, http://www.hm-treasury.gov.uk/independent_reviews/stern_review_economics_climate_change/stern_review_report.cfm