Δεκεμβρίου 03, 2006

Η πολιτική επικοινωνία στην εποχή της δικτυακής επανάστασης

* Δημοσιεύθηκε το Σάββατο 2 Δεκεμβρίου 2006, στο τεύχος Δεκεμβρίου της σειράς "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ - THE ECONOMIST"

Σε πρόσφατο άρθρο του με τίτλο «Ποιός είναι ο David Cameron;», ο Economist (30 Σεπτεμβρίου 2006), παρ’ ότι χαρακτήριζε τον David Cameron ως τη νέα λαμπρή ελπίδα των Συντηρητικών, επεσήμαινε ότι, μέχρι τώρα, ο ηγέτης των Συντηρητικων είναι περισσότερο στυλ και λιγότερο ουσία (“…is all style and not enough substance”).

Για λόγους, λοιπόν, στυλ ή ουσίας - αυτό μένει να αποδειχθεί - ο David Cameron ξεκίνησε το Σεπτέμβριο τη δική του διαδραστική ιστοσελίδα (www.webcameron.org.uk) στο διαδίκτυο, ώστε να επικοινωνεί online με τους φίλους και οπαδούς του κόμματός του. Στην ιστοσελίδα του ο Cameron στέλνει τα καθημερίνα του μηνύματα, σημειώνει τις σκέψεις και τις απόψεις του σχετικά με θέματα της επικαιρότητας, προβάλει τις θέσεις του για τη Βρετανία και την Ευρώπη, ζητά τις απόψεις των επισκεπτών της ιστοσελίδας. Ως εδώ καλά, τίποτα το εξαιρετικά πρωτότυπο.

Το καινοτόμο στοιχείο που κάνει την ιστοσελίδα του Dave, όπως θέλει να τον αποκαλούν, να ξεχωρίζει είναι ότι σε αυτή προβάλλονται ζωντανά συζητήσεις του με συνεργάτες, ομιλίες του, στιγμιότυπα από επισκέψεις του σε περιοχές και πόλεις της Μ. Βρετανίας, της Ινδίας αλλά και δηλώσεις του προς τους επισκέπτες της ιστοσελίδας. Σύμφωνα με αναλυτές, η ιστοσελίδα αυτή είναι μέρος μιας ευρύτερης πρωτοβουλίας του αρχηγού των Συντηρητικών που στοχεύει στο να καταστήσει τους Συντηρητικούς ένα από τα πλέον τεχνολογικά προηγμένα κόμματα της Ευρώπης και να δώσει στον Cameron τη δυνατότητα να προσεγγίσει τη γενιά του blogging.

Σε ένα από τα πρώτα του μηνύματα που περιγράφει τους στόχους της ιστοσελίδας του, ο Cameron, προβάλλοντας την ανάγκη για κάθαρση και διαφάνεια στην πολιτική (clean politics) αναφέρει: «Θέλω, μέσω της ιστοσελίδας, να σας πω τι κάνει το Συντηρητικό κόμμα, με τι ασχολείται, να σας δώσω πρόσβαση στα παρασκήνια, ώστε να δείτε πραγματικά τις πολιτικές που αναπτύσσουμε, τα πράγματα που κάνουμε και να έχετε αυτή την απευθείας σύνδεση. Αυτός είναι ένας από τους τρόπους με τον οποίο θέλουμε να επικοινωνήσουμε στους πολίτες σωστά το τι ακριβώς αντιπροσωπεύει το Συντηρητικό Κόμμα». Και συνεχίζει: «Δεν αρκεί να μιλάμε μόνο για τη γενιά του Google, αλλά πρέπει να καταλάβει κανείς τί είναι αυτή γενιά και πώς θέλει να επικοινωνεί.»

Και για να το κάνει αυτό ο Cameron χρησιμοποιεί το πιο πρόσφορο για αυτή τη δουλειά μέσο που διαθέτουμε σήμερα, το διαδίκτυο. Η άμεση επικοινωνία που επιθυμεί να εγκαινιάσει και να ενδυναμώσει μεταξύ του ιδίου και των οπαδών του κόμματός του, βρίσκει πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθεί μέσω του διαδικτύου.

Σε συνέδριο για την πληροφορική που διοργανώθηκε πρόσφατα στην Ουάσινγκτον από την Επιτροπή Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών της Ακαδημίας Επιστημών των Η.Π.Α. με τίτλο «Συμπόσιο 2016», οι περισσότεροι ομιλητές υπογράμμισαν, όχι μόνο τον αντίκτυπο της πληροφορικής στο χώρο των επιστημών, αλλά και την ακόμα μεγαλύτερη επιρροή της στις κοινωνικές επιστήμες και τη χάραξη πολιτικής.

Άλλωστε η εξάπλωση του διαδικτύου, όπως υποστήριξαν, οδηγεί στην ολοένα και μεγαλύτερη σύνδεση των κοινωνικών και των τεχνολογικών – εικονικών δικτύων ανθρώπων και σχέσεων. Μία σύνδεση την οποία οι πολιτικοί ηγέτες καλό είναι να παρακολουθούν, αλλά κυρίως να ακολουθούν, αν επιθυμούν την επιβίωση και την μακροημέρευσή τους.

Ωστόσο προβάλλει καίριο το ερώτημα: αποτελεί η νέα μορφή επικοινωνίας, μέσω των blogs και του διαδικτύου, αναβάθμιση της σχέσης των πολιτικών με τους πολίτες; Αποτελούν τα νέα μέσα αξιόπιστα μέσα ενημέρωσης και επικοινωνίας; Χρειάζεται κάποιος να δει τον David Cameron στην κουζίνα μ ετην κόρη του για να τον ψηφίσει και να εκτιμήσει τις πολιτικές του ικανότητες; Αυτή είναι προφανώς μία άλλη συζήτηση.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι νέες τεχνολογίες και το διαδίκτυο αυξάνουν, απλώς, την ψευδαίσθηση της απευθείας επικοινωνίας των πολιτών με τους πολιτικούς και τους ηγέτες τους.

Ποιός είναι τελικά ο αντίκτυπος των ιστοσελίδων και των blogs των πολιτικών στη διαμόρφωση της καθημερινής πολιτικής ατζέντας, ιδιαίτερα στη χώρα μας, όπου η ενασχόληση των πολιτών και ψηφοφορών με το διαδίκτυο βρίσκεται σε εμβρυακό επίπεδο συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη;

Χρειάζεται στην ανάλυσή μας να προσθέσουμε μία ακόμη παράμετρο, περισσότερο ποιοτική και λιγότερο ποσοτική. Ή αν θέλετε χρειάζεται να σταθμίσουμε τα ποσοτικά στοιχεία, τα οποία επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι για τους περισσότερους στη χώρα μας η χρήση του διαδικτύου φαίνεται να αποτελεί περιττή πολυτέλεια.

Ωστόσο, επειδή η ποσότητα, ακόμη και στα δημοκρατικά πολιτεύματα δεν λέει πάντα όλη την αλήθεια, θα πρέπει κάποιος για να μην κάνει λανθασμένες εκτιμήσεις να συνυπολογίσει και τα ποιοτικά δεδομένα. Δηλαδή την ειδική πολιτική βαρύτητα[1] του κοινού που χρησιμοποιεί το διαδίκτυο και τη δυναμική των κοινωνικών ή καλύτερα των πνευματικών-ιδεολογικών ομάδων, των ιδεών και των σκέψεων που συγκροτούνται και αναπτύσσονται μέσω του διαδικτύου.

Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι η άμεση επαφή με τους πολίτες και ψηφοφόρυς δεν είναι απαραίτητη ή δεν εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική στη χώρα μας. Άλλωστε αν η εποχή της χειραψίας[2] έχει περάσει ανεπιστρεπτί ή όχι για τους πολιτικούς, ο χρόνος θα δείξει. Το σίγουρο είναι ότι και τα δύο είδη επικοινωνίας (άμεση και διαδικτυακή) έχουν και πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι το ένα είδος δεν μπορεί να υποκαταστήσει το άλλο.


Οι νέες τεχνολογίες και οι νέες μορφές επικοινωνίας μπορούν να προσφέρουν πολλά στις σχέσεις πολίτη-πολιτικού όταν κινούνται με σκοπό τη διαφάνεια και την αμεσότητα (την ενίσχυση της σχέσης εμπιστοσύνης, μεταξύ πολιτικών και πολιτών) και όχι την μετατροπή της πολιτικής σε big brother. Ο κίνδυνος που πάντα ελλοχεύει και περιγράφει εύστοχα ο καθηγητής Τάσος Γιαννίτσης[3], είναι ο πολιτικός της σκέψης «politicus sapiens» να παραχωρήσει πλήρως τη θέση του στον πολιτικό της εικόνας «politicus videns» και ο δημόσιος χώρος να συρρικνωθεί σε ένα «χώρο θέασης».

[1] Σύμφωνα με μελέτη του «Παρατηρητηρίου για την Κοινωνία της Πληροφορίας» μόνο το 21% των ερωτηθέντων δήλωσαν χρήστες του διαδικτύου. Ωστόσο το ποσοστό αυτό φτάνει το 55% για κατόχους πτυχίου ανώτατης εκπάιδευσης και το 80% μεταξύ των κατόχων μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών.
[2] Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα των New York Times, το ρεκόρ Guinness για τις περισσότερες χειραψίες σε ένα οκτάωρο κατέχει ο Δημοκρατικός Κυβερνήτης του Νέου Μεξικού Bill Richardson, 13.392 χειραψίες στην έκθεση του Νέου Μεξικού το 2002.
[3] Γιαννίτσης Τάσος (2005), Η Ελλάδα και το μέλλον, πραγματισμός και ψευδαισθήσεις, Αθήνα, Πόλις.

Δεν υπάρχουν σχόλια: