Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη - Ο ρόλος του Κράτους
* Σχετικό δημοσίευμα στην εφημερίδα "Η Καθημερινή"
Κυρίες και κύριοι,
Θέλω καταρχάς να ευχαριστήσω το Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων για την πρόσκλησή του και την ευκαιρία που μου δίνει να απευθυνθώ στο τριήμερο φετινό του Συνέδριο. Επιπλέον επιθυμώ να συγχαρώ τη ΓΣΕΕ, την ΚΕΔΚΕ, τον Δήμο Βέροιας και το Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων (ΠΑΝΔΟΙΚΟ) για την άψογη διοργάνωση του τριήμερου Συνεδρίου.
Κυρίες και κύριοι,
Στις αρχές Σεπτεμβρίου σε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του στην «Καθημερινή», ο κ. Σωκράτης Τσίχλιας έθετε, όπως ανέφερε, «στον κόσμο των ελεύθερων αυτορυθμιζόμενων αγορών, ένα κρίσιμο ηθικό και φιλοσοφικό ερώτημα: το κέρδος, που θεωρητικά κινεί τον πλανήτη, είναι αυτοσκοπός και ύψιστη αξία ή απλώς θεμιτό και αναγκαίο αποτέλεσμα του επιχειρείν;»
Αυτό το ερώτημα θεωρώ ότι αποτελεί και την καρδιά του σημερινού προβληματισμού μας, αλλά και του Συνεδρίου γενικότερα.
Είναι πλέον αποδεκτό ότι όσο μεγαλύτερη δύναμη αποκτούν τα επιχειρηματικά-οικονομικά συμφέροντα, τόσο περισσότερο το κράτος οφείλει να εντείνει τον ελεγκτικό του ρόλο, χωρίς ωστόσο να επιβαρύνει την ανταγωνιστικότητά τους. Αλλά και οι ίδιες οι επιχειρήσεις οφείλουν να αποδεικνύουν ότι το κέρδος δεν αποτελεί γι’ αυτές αυτοσκοπό και μοναδικό λόγο ύπαρξης. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, για κάποιες επιχειρήσεις, σε ευαίσθητες περιοχές της χώρας ή του πλανήτη η επίδειξη κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευαισθησίας αποτελεί προϋπόθεση ανάπτυξης, αν όχι επιβίωσης.
Στην προώθηση παρόμοιων ενεργειών για την ενδυνάμωση της περιβαλλοντικής και κοινωνικής ευαισθησίας των επιχειρήσεων συνοψίζει το νόημά της και η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ). Ωστόσο δεν επαρκούν μόνο οι «παθητικές» ενέργειες Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, δηλαδή η ενσωμάτωση της κοινωνικής και περιβαλλοντικής διάστασης στη λειτουργία της, αλλά απαιτείται και η ανάληψη «ενεργητικών» πρωτοβουλιών. Όπως είναι για παράδειγμα η ενημέρωση των καταναλωτών για περιβαλλοντικά ή μη θέματα που τους αφορούν, η δενδροφύτευση καμένων δασικών περιοχών κα.
Η έννοια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης αποκτά διαρκώς µεγαλύτερη σηµασία, τόσο σε παγκόσµιο επίπεδο, όσο και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και αποτελεί µέρος της συζήτησης για την παγκοσµιοποίηση, την ανταγωνιστικότητα και την αειφόρο ανάπτυξη.
Σε αυτό το πνεύμα, η προώθηση της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης οφείλει να πορεύεται παράλληλα με τα μέτρα για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Τα οφέλη από την προώθησή της δεν περιορίζονται μόνο στο εκτός της επιχείρησης περιβάλλον, αλλά επιστρέφουν και στην ίδια την επιχείρηση με τη μορφή της βελτίωσης της φήμης της, την επέκταση της πελατείας και τη διείσδυσή της σε νέες αγορές, την αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων και τελικά την υψηλή ανταγωνιστικότητα.
Στις σύγχρονες δηµοκρατικές κοινωνίες η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη αποτελεί τη συνισταμένη προσπάθεια της επιχειρηµατικής κοινότητας προς όφελος της κοινωνικής σταθερότητας και της ευηµερίας. Όπως σημειώνει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Σήµερα, περισσότερο παρά ποτέ, η Ευρώπη χρειάζεται δραστήριους επιχειρηµατίες, θετικές συµπεριφορές απέναντι στο επιχειρηµατικό πνεύµα και εµπιστοσύνη στις επιχειρήσεις. Σε πρόσφατη ανακοίνωσή της, μάλιστα, προβάλλει την ανάγκη να γίνει η Ευρώπη πόλος αριστείας στον τομέα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.
Παράλληλα, από το 2000, αναπτύσσεται διεθνώς η πρωτοβουλία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Global Compact για την προώθηση, από τις επιχειρήσεις, της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στους τομείς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των εργασιακών σχέσεων, του περιβάλλοντος και της καταπολέμησης της διαφθοράς, μέσα από την τήρηση 10 βασικών αρχών.
Συγκεκριμένα οι 10 αυτές αρχές υπογραμμίζουν ότι οι επιχειρήσεις:
Ανθρώπινα δικαιώματα
1. Οφείλουν να υποστηρίζουν και να σέβονται την προάσπιση των διεθνώς αναγνωρισμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
2. Θα πρέπει να διασφαλίζουν το γεγονός ότι δεν εμπλέκονται στην παραβίαση τους.
Εργασιακές σχέσεις
3. Οφείλουν να υποστηρίζουν την ελευθερία των συνδικαλιστικών οργανώσεων και να αναγνωρίζουν αποτελεσματικά το δικαίωμα της συλλογικής διαπραγμάτευσης.
4. Να συμβάλλουν στον περιορισμό όλων των μορφών της καταναγκαστικής και υποχρεωτικής εργασίας.
5. Να συμβάλλουν στην αποτελεσματική κατάργηση της παιδικής εργασίας, και
6. στην εξάλειψη της μεροληψίας στο χώρο της εργασίας.
Περιβάλλον
7. Πρέπει να υποστηρίξουν μια προληπτική προσέγγιση στο θέμα των περιβαλλοντικών προκλήσεων,
8. να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την προώθηση μεγαλύτερης περιβαλλοντικής υπευθυνότητας, και
9. να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη και διάχυση των περιβαλλοντικά φιλικών τεχνολογιών.
Καταπολέμηση της διαφθοράς
10. Οφείλουν να εργαστούν εναντίον όλων των μορφών της διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένων της δωροδοκίας, του εκβιασμού και της αισχροκέρδειας.
Είναι γεγονός ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις, λόγω μεγέθους, οργάνωσης και οικονομικών δυνατοτήτων μπορούν να αντεπεξέλθουν καλύτερα σε αυτές τις υποχρεώσεις και στην υλοποίηση δράσεων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Ωστόσο, το κράτος και οι υπόλοιποι θεσμοί οφείλουν όχι μόνο να ευνοούν την ανάληψη ανάλογων πρωτοβουλιών από τις μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά και να ενθαρρύνουν και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις προς την ίδια κατεύθυνση.
Μπορεί για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) να φαίνεται ότι αποτελεί πολυτέλεια η ενασχόληση με την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, ωστόσο μακροπρόθεσμα αυτή η ενασχόληση χτίζει μια πολύ καλή φήμη, η οποία αποτελεί για αυτές δυσαναπλήρωτο κεφάλαιο.
Σε αυτό το πλαίσιο και οι ΜμΕ μπορούν να αναλάβουν δράσεις για την κατάρτιση και εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού τους, για την υγιεινή και ασφάλεια και την εξισορρόπηση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής των εργαζομένων τους.
Το Υπουργείο Ανάπτυξης μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα» επιδοτεί τις ΜμΕ για την ανάληψη παρόμοιων δράσεων και ενεργειών.
Συγκεκριμένα το ΕΠΑΝ προβλέπει τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων για την εφαρμογή συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας, τον τεχνολογικό και οργανωτικό εκσυγχρονισμό με σκοπό την ποιοτική βελτίωση της παραγωγικής δραστηριότητας της επιχείρησης. Προβλέπει επίσης Δράσεις με στόχο τον οικολογικό αναπροσανατολισμό της παραγωγικής δραστηριότητας, μέσω της εισαγωγής περιβαλλοντικά φιλικής τεχνολογίας στην παραγωγική διαδικασία. Επιπλέον, ενισχύει την ίδρυση νέων και την επέκταση υφιστάμενων επιχειρήσεων για την αποσυναρμολόγηση / αξιοποίηση στερεών υλικών και αποβλήτων και επιδοτεί επιχειρήσεις όλων των τομέων για την ανάπτυξη και πιστοποίηση Συστημάτων Διασφάλισης Ποιότητας, Συστημάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, Συστημάτων Διαχείρισης Υγιεινής & Ασφάλειας και HACCP.
Παράλληλα, στο πλαίσιο της Δράσης «Ενίσχυση της Επιχειρηματικότητας των Ατόμων με Αναπηρίες» χρηματοδοτούνται ολοκληρωμένα επιχειρηματικά σχέδια Ατόμων– επιχειρηματιών με Αναπηρίες. Επιπλέον, μέσω των Δράσεων κρατικών ενισχύσεων του Προγράμματος καλύπτονται οι απαραίτητες δαπάνες για την προσαρμογή των κτιριακών και παραγωγικών υποδομών των επιχειρήσεων στις ιδιαίτερες ανάγκες των Ατόμων με Αναπηρίες.
Κυρίες και κύριοι,
Οι επιχειρήσεις δεν πρέπει να είναι και δεν είναι αποκομμένες από την κοινωνία. Αντίθετα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της. Σε αυτό το πλαίσιο μπορούμε όλοι να κατανοήσουμε ότι η ΕΚΕ έχει σχέση με ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις, και όχι με υποχρεώσεις.
Άλλωστε η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας θα έρθει από την προώθηση της υγιούς και υπεύθυνης επιχειρηματικότητας. Αυτού του είδους η επιχειρηματικότητα αντανακλάται τόσο στην ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών που παρέχει κάθε επιχείρηση, όσο και στον τρόπο λειτουργίας της και στο πώς αυτός επηρεάζει την κοινωνία και το φυσικό περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργεί.
Η προώθηση Δράσεων ΕΚΕ οφείλει να ενισχυθεί και σε αυτό το σημείο ο ρόλος των εργαζοµένων, των εκπροσώπων τους και των συνδικαλιστικών οργανώσεων είναι κρίσιμος. Όπως κρίσιμος είναι και ο ρόλος των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και των καταναλωτών. Με δεδομένο ότι η ΕΚΕ στηρίζεται στην εθελοντική υλοποίηση ενεργειών και δράσεων, το κράτος μπορεί να υποστηρίζει έμμεσα ή άμεσα παρόμοιες δράσεις, αλλά όχι να τις επιβάλει. Οι δηµόσιες αρχές σε όλα τα επίπεδα οφείλουν να βελτιώσουν τη συνέπεια των πολιτικών τους ως προς το στόχο της αειφόρου ανάπτυξης, της οικονοµικής µεγέθυνσης και της δηµιουργίας θέσεων εργασίας.
Ας μην παραβλέπουμε το γεγονός ότι σε ορισμένες χώρες και περιπτώσεις η εκπλήρωση των υποχρεώσεων των επιχειρήσεων απέναντι στο κράτος αποτελεί έκφραση της ΕΚΕ. Δεν μπορεί μια εταιρεία να φοροδιαφεύγει ή να εισφοροδιαφεύγει και παράλληλα να υλοποιεί δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.
Οι εταιρίες που συνειδητοποιούν τα οφέλη της ΕΚΕ βελτιώνουν την οικονομική απόδοση, ενισχύουν την εταιρική εικόνα και την αφοσίωση των πελατών τους. Βελτιώνουν την ικανότητα προσέλκυσης και διατήρησης καλών και υψηλού επιπέδου εργαζομένων. Είναι σαφές ότι η ΕΚΕ μπορεί να γίνει στοιχείο ανταγωνιστικής διαφοροποίησης. Το κρίσιμο σημείο για τις εταιρίες είναι να ενσωματώσουν συνειδητά τις πρωτοβουλίες ΕΚΕ στη στρατηγική τους, ώστε να επωφεληθούν τόσο η κοινωνία, όσο και οι μέτοχοι.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου